Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Σχετικά με τo συγγραφέα και το έργο του.
Σχετικά με το βιβλίο.

Νίκος Ζαχαριάδης. Και μόνον το όνομά του προκαλεί... αντιπαραθέσεις! Πόσο δε μάλλον, όταν αποφασίσει κάποιος να γράψει ένα βιβλίο γι' αυτόν. Ξέρει εξ αρχής ότι θα προκαλέσει συζητήσεις, θα δεχθεί αντιρρήσεις, σχόλια, χαρακτηρισμούς ίσως. Η περιπέτεια τού Άγγελου Τσέκερη και του βιβλίου του "Μια ιστορία αλλιώς... Ο Ν. Ζαχαριάδης, η Σοβιετική Ένωση και οι κομμουνιστές της Τασκένδης" από τις εκδόσεις Ταξιδευτής, ξεκίνησε σήμερα, στο αμφιθέατρο τού 9,84 στο Γκάζι, όπου έγινε η επίσημη παρουσίασή του.

Για το συγγραφέα και το βιβλίο μίλησαν ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ., ο Στέφανος Δημητρίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας του Παν/μίου Ιωαννίνων και ο Γιώργος Κοτανίδης, ηθοποιός. Τη συζήτηση συντόνισε ο εκδότης τού Ταξιδευτή, Κώστας Παπαδόπουλος.

Ο κος Κώστας Παπαδόπουλος, άνοιξε την εκδήλωση αναφερόμενος στις δυσκολίες τής ημέρας στο κυκλοφορικό λόγω των ρυθμίσεων για την επίσκεψη τού Τούρκου πρωθυπουργού Νταβούτογλου. Παρόλα όμως τα προβλήματα κίνησης, το αμφιθέατρο ήταν γεμάτο.

"Είναι τιμή μας η δουλειά τού κοινού μας φίλου Άγγελου Τσέκερη. Διαβάζοντας το βιβλίο ένιωσα την ίδια ανατριχίλα όταν μία σφαίρα σε προσπερνάει και βρίσκει το διπλανό σου! Αντιμετωπίζει τα ιστορικά κείμενα με σεβασμό. Πως να μη σεβαστείς την αγώνα τέτοιων αγωνιστών; Σίγουρα μη κάνοντας ιστορική έρευνα με ξύλινη σκέψη", ήταν τα εισαγωγικά σχόλια τού εκδότη. Ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους και έδωσε το λόγο στον πρώτο ομιλητή.

Ο κος Βερναρδάκης συνέδεσε την εκδήλωση με το σημαντικότερο θέμα τής επικαιρότητας, την υπόθεση τού νεαρού Ρωμανού. "Είναι δύσκολο να μιλάμε για πρόσωπα που βασανίστηκαν πάρα πολύ, όταν σήμερα ένα 20χρονο παιδί βασανίζεται διεκδικώντας με απεργία πείνας το δικαίωμά του στις σπουδές του", ήταν το σχόλιό του για την υπόθεση και συνέχισε.

"Θα μιλήσω ως πολιτικός επιστήμονας. Ο Νίκος Ζαχαριάδης είναι ένα ιστορικό θύμα. Τον περιβάλλουν περισσότεροι μύθοι παρά γεγονότα. Η κομματική ηγεσία τής εποχής θέλησε να τον αποσιωπήσει και να του φορτώσει τα πάντα. Το μετασταλινικό σύστημα είχε λόγους να το κάνει. Τι είναι όμως μετασταλινικό σύστημα; Το σταλινικό σύστημα χωρίς το Στάλιν. Έτσι, απωθήθηκε στο κομματικό υποσυνείδητο", είπε ο ομιλητής σκιαγραφώντας την εποχή όπου διαδραματίστηκαν τα γεγονότα.

"Στο πρόσωπο τού Ζαχαριάδη καλλιεργήθηκε μία προσωπολατρεία. Πως όμως; Από το '30 έως το '40 ήταν ανενεργός, πως προέκυψε η προσωπολατρεία; Το ΚΚΕ το '41 αριθμεί μικρό αριθμό μελών και πολλούς φυλακισμένους. Τρία χρόνια μετά, το '44, αριθμεί 450.000 μέλη. Ήταν τρομακτική η κοινωνική μεταβολή σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα", είπε και συνέχισε για τις συνθήκες που έθρεψαν αυτήν την προσωπολατρεία.

"Το ανοιχτό γράμματα το '40 προς τον ελληνικό λαό καλώντας σε γενική αντιφασιστική συστράτευση. Το ότι δεν ζούσε σε ασφάλεια ή έστω σε σχετική ασφάλεια, ζούσε με το λαό και κινδύνευε όσο ο καθένας. Έτσι, έγινε θρύλος. Αν δεν επιζούσε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου, θα είχε περιληφθεί στις μεγάλες ιστορικές προσωπικότητες. Ήταν χαρισματικός ηγέτης. Τι είναι όμως ένας χαρισματικός ηγέτης; Αυτός που τα παίρνει όλα πάνω του; Όχι, είναι αυτός στον οποίο συγκεντρώνονται όλες οι προσδοκίες".

Ο κος Βερναρδάκης συνέχισε αναφερόμενος στο κρίσιμο θέμα τής αποχής από τις εκλογές τού '46 από τις οποίες όπως είπε απείχε όλη η κεντροαριστερά και όχι μόνον το ΚΚΕ. Μίλησε για την προσπάθεια αλλαγής των συσχετισμών των κοινωνικών τάξεων στο ΚΚΕ όπου η εργατική τάξη ήταν μειοψηφία, ιδρύοντας το Αγροτικό κόμμα ώστε αυτό να απορροφήσει άλλες συμμαχικές τάξεις. Αποφάσεις που καθόρισαν την πορεία τής αριστεράς στη χώρα.

"Ο Άγγελος Τσέκερης χωρίς να είναι ιστορικός έκανε ένα εξαιρετικό βιβλίο που πρέπει να διαβάσουμε και να ξαναδιαβάσουμε", είπε κλείνοντας την ομιλία του.

Ο κος Δημητρίου ξεκίνησε την ομιλία του συσχετίζοντας το Νίκο Ζαχαριάδη με το Ρωμανό. "Το Νίκο Ζαχαριάδη που στην εξορία πάλεψε για τα ανθρώπινα δικαιώματά του, όπως και απεργός πείνας, νεαρός Ρωμανός". Για να μην παρερμηνευτει ίσως από τον ελλιπή τρόπο γραφής μου, πρέπει να διευκρινίσω εδώ ότι αυτή η συσχέτιση αφορά το στοιχειώδες, τη χρήση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς καμία πρόθεση να συσχετίσει τη ζωή και τη δράση των δύο ανδρών.

"Το βιβλίο διαβάζεται ευχάριστα δίνοντας σημαντικά πλεονεκτήματα στον αναγνώστη. Χωρίς να χρειάζεται να συμφωνήσεις, μαθαίνεις", είπε.

Ο λόγος του κου Δημητρίου ήταν καταιγιστικός, χωρίς κείμενο, από μνήμης, έκανε μία εξαιρετική ομιλία με δομή, συνέχεια και πλήθος πληροφοριών. Με δυσκολία κατάφερα να σημειώσω τα χαρακτηριστικότερα σημεία της για τις ανάγκες αυτού του ρεπορτάζ. Με δυσκολία γινόταν η αφομοίωση ακόμα και του προφορικού λόγου. Αξίζει νομίζω να αναζητήσετε το βίντεο όλων των ομιλιών.

Για να δείξει τις κοινωνικές αλλαγές που έφερε το ΕΑΜ στα βουνά, περιέγραψε ένα περιστατικό σε ένα χωριό τής Ευρυτανίας. "Το ΕΑΜ ζήτησε να έρθουν στην πλατεία όλοι οι άνδρες και όλες οι γυναίκες. 'Έπεισε' τους άνδρες να φέρουν και τις γυναίκες τους. Και έδωσαν το λόγο στις γυναίκες που δεν ήξεραν καν τι είναι λόγος, τι είναι το να στέκεσαι μπροστά σε κόσμο και να μιλάς. Καμία γυναίκα δεν σηκωνόταν ώσπου σηκώθηκε μία, στάθηκε στο βήμα και κοιτούσε τον κόσμο χωρίς να μιλάει, δεν ήξερε τι να πει. Είπε μόνο αυτό, 'Εγώ είμαι εδώ και μπορώ τώρα να σας κοιτάω από εδώ'".

"Αυτός, ο γυναικείος πληθυσμός το πλήρωσε αυτό πολύ ακριβά όταν χάθηκε ο πόλεμος από την εκδικητική μανία των ανδρών, 'τώρα θα σου δείξω εγώ που ήθελες και...'.

Μίλησε για τη θεωρία των δύο πόλων που διατυπώθηκε από το Νίκο Ζαχαριάδη. "Πίστευε ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει μία εξισοροποιητική δύναμη μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων", είπε και συνέχισε για το συγγραφέα, "Ο Άγγελος Τσέκερης τοποθετεί όλα τα γεγονότα στο τραπέζι και μετά μας βάζει να τα δούμε από διαφορετικές σκοπιές, από διαφορετικές καρέκλες".

Μίλησε στη συνέχεια για τις εκλογές και την αποχή τού '46, τη συμπεριφορά όλης τής κεντροαριστεράς και το ρόλο τού Σοφούλη. Για το πως αξιοποιήθηκε για να τεθεί στο περιθώριο η αριστερά και το ΚΚΕ. Για την πολιτική αποκατάσταση τού δοσιλογισμού, "την ανάγκη να αντιμετωπιστεί ο εσωτερικός εχθρός", "εν μέσω κατοχής, ποιος ήταν ο εσωτερικός εχθρός που κατέστησε αναγκαία την ίδρυση των ταγμάτων ασφαλείας;", ρώτησε και αναρωτήθηκε.

"Τη θεωρία των δύο άκρων τη συναντάμε με την ίδια ακριβώς επιχειρηματολογία, το '45, το '69 και σήμερα, με τον Αντώνη Σαμαρά. Κοινή τους βάση είναι η επίκληση τής έκτακτης ανάγκης".

"Ο αναγνώστης πρέπει όμως κάποια στιγμή να διαλέξει καρέκλα και να δει τα πράγματα από μία συγκεκριμένη σκοπιά. Όταν η κοινωνία σε κοιτάει στα μάτια, εσύ δεν μπορείς να της κάνεις γκριμάτσες", ήταν τα λόγια με τα οποία έκλεισε την ομιλία του ο κος Δημητρίου.

Ο εκδότης Κώστας Παπαδόπουλος εξήρε τις εισηγήσεις των δύο ομιλητών και διάβασε αποσπάσματα από το βιβλίο, δίνοντας στη συνέχεια το λόγο στον ηθοποιό κο Κοτανίδη.

Ο κος Κοτανίδης δήλωσε αρχικά ότι θα κάνει μία πιο προσωπική προσέγγιση για το Νίκο. "Έχει μεγάλη σημασία πόσο εύκολα διαβάζεται ένα βιβλίο, ιδίως αν πρόκειται για ιστορικό βιβλίο. Όταν μου έγινε η πρόταση ήμουν σκεπτικός, ήθελα να το αποφύγω. Κι αν δεν μου αρέσει; Σκεφτόμουνα. Ξεκίνησα να το διαβάζω και το άφησα μόνο αφού το τελείωσα. Ο συγγραφέας έκανε σπουδαία δουλειά, διάβασε πολύ. Είναι ένας φόρος τιμής, ένα ιστορικό πόνημα για να πει την αλήθεια χωρίς αγκυλώσεις", είπε χαρακτηριστικά για το βιβλίο.

"Ο κεντρικός ήρωας αυτού του βιβλίου είναι το πιο αναθεματισμένο πρόσωπο. Το ΚΚΕ στηρίχθηκε στο ψέμα ότι πέθανε από καρδιακό επεισόδιο. Επί Γκορμπατσώφ μάθαμε για τις απεργίες πείνας και την αυτοκτονία του, κρεμάστηκε", είπε για την τραγικότητα τού Ζαχαριάδη αλλά και τη δική μας.

"Όλα άρχισαν με το γράμμα. Κάθε χρόνο γιορτάζουμε το Όχι τού Μεταξά αλλά κανένας δεν μιλάει για το γράμμα τού Ζαχαριάδη", είπε με πικρία ο κος Κοτανίδης. Μίλησε για το "βρώμικο παιχνίδι των Άγγλων", τη Βάρκιζα, την έλλειψη στρατηγικής, τους "μικρούς ηγέτες". Ιδιαίτερα στάθηκε στη θεωρία των δύο πόλων, την Ελλάδα που θα μπορούσε να είναι και σοσιαλιστική και να εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των Άγγλων στη Μεσόγειο. "Ήταν ηγέτης πρώτα και μετά κομμουνιστής. Δέχθηκε βρώμικες επιθέσεις, κατηγορήθηκε ως φιλοσοβιετικός, προδότης, πράκτορας. Με το βιβλίο αυτό εμπέδωσα ότι από τις εκλογές τού '46 δεν απήχε μόνον το ΚΚΕ".΄

Μίλησε για "ανελέητους διωγμούς", για "άτυπη αιχμαλωσία κατά τη "φιλοξενία" του στις ανατολικές χώρες" και επανέλαβε ότι κανένας δεν μιλάει για το γράμμα τού Ζαχαριάδη.

- "Μιλάει το ΚΚΕ", ακούστηκε μία φωνή από το ακροατήριο.
- "Ναι, από μέσα του", σχολίασε ο κος Κοτανίδης.

"Το γράψιμο είναι καλό, χρησιμοποιεί καλά ελληνικά", είπε αναφερόμενος στο βιβλίο και συνέχισε με τους λόγους που τον έκαναν να ψάξει την υπόθεση Ζαχαριάδη, σημειώνοντας συγκεκριμένα περιστατικά και μαρτυρίες σημαντικών προσώπων, τα οποία επιβεβαίωναν τη σπουδαιότητα τής προσωπικότητάς του.

"Ένας άνθρωπος στη Σιβηρία είναι μόνος. Ένας Έλληνας στη Σιβηρία είναι 1.000 φορές μόνος. Όμως, παρά την πικρία του για τα 17 χρόνια εξορίας, αρνείται να αποκηρύξει το ΚΚΕ και τη Σοβιετική Ένωση. Το βιβλίο ανοίγει πόρτες, συγχαρητήρια στο συγγραφέα", είπε κλείνοντας το κος Κοτανίδης.

Ο ίδιος ο συγγραφέας έκλεισε την εκδήλωση μνημονεύοντας πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια, τον αδελφό του Λίνο, Το Στέφανο Δημητρίου, το Γιώργο Μπουγελέκα. Ευχαρίστησε τις εκδόσεις Ταξιδευτής και τους ανθρώπους εκεί, του ομιλητές. "Ξέρουμε τόσα λίγα για αυτά τα θέματα. Χρειάζεται πιο ακριβής προσέγγιση, όχι με σκοπό την αγιοποίηση".

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Σχετικά με τo συγγραφέα και το έργο του.
Σχετικά με το βιβλίο.