Βιβλίο Εξίσωση
Συγγραφέας Μίλτος Γήτας
Κατηγορία Ποίηση
Εκδότης Πνοή
Συντάκτης-ρια Σπυριδούλα Γεωργοκίτσου

Αγορά τού βιβλίου από το Δίκτυο Βιβλιοπωλείων Bookia

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Ήταν η τελευταία εβδομάδα του Γενάρη, όταν έπιασα στα χέρια μου τη νέα ποιητική συλλογή του Μίλτου Γήτα, «Εξίσωση». Το εξώφυλλο και ο τίτλος της με έβαλαν σε πολλές σκέψεις για το περιεχόμενό της. Είχα αγωνία για να δω πως θα χειριστεί τον μαθηματικό αυτό όρο, πόσο θα «παίξει» ποιητικά μαζί του, αλλά και πως στάθηκε η αφορμή για να αποτελέσει τον τίτλο του νέου αυτού ποιητικού πονήματος.

Πριν ξεκινήσω την ανάγνωσή μου, έφερα κατά νου, ορισμένα ποιήματα από προηγούμενες συλλογές του ποιητή για να προσπαθήσω να τα πλέξω στο μυαλό μου και να φτιάξω τη συνέχεια μιας ιστορίας, που όπως όλα δείχνουν θα έχει ακόμη αρκετό μέλλον.

Ο πρόλογος που επιλέγεται από τον ποιητή ξαφνιάζει σίγουρα τον αναγνώστη, με ευχάριστο τρόπο. Τα δύο αποσπάσματα από το βιβλίο «Γκέμμα» του σπουδαίου Λιαντίνη σε διαβεβαιώνουν πως χρειάζεται να ακονίσεις πρωταρχικά το νου σου για να διεισδύσεις και στο εσωτερικό του βιβλίου. Σίγουρα, επίσης, σε προδιαθέτουν ότι θα έρθεις αντιμέτωπος με τον ίδιο σου τον εαυτό. Εσύ κι απέναντί σου η ίδια σου η ύπαρξη. Η δυνατότητα της ύπαρξής μας πρόσωπο με πρόσωπο με τη βεβαιότητα του θανάτου.

Το ποίημα που υποδέχεται τους αναγνώστες είναι το ομώνυμο με τον τίτλο «Εξίσωση». Το «αγέννητο παιδί» που ξεκινά να αρθρώνει τους στίχους του, γίνεται μια δυνατή πρωτοπρόσωπη υπόσταση που μοιράζεται μαζί μας την αγωνία της ύπαρξής της. Μια αντίθεση ζωής – θανάτου, που στην ουσία μόνο αντιθετικές δεν είναι αυτές οι δύο έννοιες όπως επισημαίνει και ο ποιητής «την ισότητα των δύο αντίθετων λέξεων: της ζωής και του θανάτου», περιπλέκεται εντέχνως στους στίχους του.

Το δυνατό αυτό ξεκίνημα του βιβλίου θέτει αρκετά ψηλά τον ορίζοντα προσδοκιών του αναγνώστη.

Αξίζει να υπογραμμίσουμε πως ορισμένα από τα ποιήματα του βιβλίου είναι αφιερωματικά, όπως η «Εκθρόνιση», η «Κραυγή», η «Αντανάκλαση» και το «Όλα κινούνται διαρκώς». Αφιερωμένα στη μνήμη σημαντικών ανθρώπων της ζωής του, καταφέρνει να «συνομιλήσει» ποιητικώς μαζί τους και να τους προσφέρει μέσα στους στίχους τους τη θέση που τους αρμόζει, μια θέση ύψιστη, όπως και εκείνη που είχανε στη ζωή του. Η αναπόληση, η νοσταλγία, ο έντονος λυρισμός και συναισθηματισμός κυριαρχούν σε όλα τους. Διαβάζοντάς τα συνειδητοποίησα πως με αυτά ο ποιητής πετυχαίνει έμπρακτα αυτό που μας αφήνει να φανταστούμε με τον πρόλογο του Λιαντίνη. Πετυχαίνει να μιλήσει για τη ζωή και τον θάνατο, συνομιλώντας με τον ίδιο τον θάνατο. Θα σταθώ στην «Εκθρόνιση». Οι στίχοι, με τη βοήθεια των πλούσιων σχημάτων λόγου και των εικόνων που κυριαρχούν, καταφέρνουν να ζωντανέψουν στη σκέψη μας, το ποιητικό υποκείμενο. Ο πλούσιος συναισθηματικός κόσμος της ποιητικής ηρωίδας σκιαγραφείται με σεβασμό, λυρική κομψότητα και ακατέργαστη αγάπη. Τελειώνοντας την ανάγνωσή του, μου ήρθε κατά νου η λέξη «ευγνωμοσύνη». Ευγνωμοσύνη, ίσως γιατί τέτοια αξίζει σε ένα άτομο σαν εκείνη, ίσως γιατί αυτό το συναίσθημα ένιωθε και ο ποιητής με την ολοκλήρωσή του, ίσως γιατί του έδωσε και μας έδωσε ένα μεγάλο μάθημα με την απώλειά της, μας «υπενθυμίζει πως ο θάνατος είναι πραγματικότητα», κι η ζωή είναι μπροστά μας ολάκερη για να αδραχτεί και να δημιουργηθούν έντονες στιγμές προς ανάμνηση.

Συνεχίζοντας την ανάγνωση στάθηκα σε δύο ακόμη ποιήματα που μπορούν με το συναισθηματικό τους υπόβαθρο να διαταράξουν – ευχάριστα – τις σκέψεις μας, κι αναφέρομαι στα ποιήματα «Ο τόπος που μεγάλωσα» και «Παράξενοι καιροί». Κυρίαρχο το συναίσθημα της αναπόλησης και στα δύο, με τον ελεύθερό τους στίχο, ελεύθερα σε σαγηνεύουν και σε κάνουν να αναλογιστείς ποιος είσαι, ποια είναι η γη σου και ποιοι άνθρωποι σε περιβάλλουν. Στο πρώτο ποίημα, ο τόπος προσωποιείται και βολτάρει τις νύχτες στο νου του ποιητικού υποκειμένου. Είναι εκεί για να του υπενθυμίσει τις ρίζες του, αλλά και την εξέλιξη τόσο του ενός, όσο και του άλλου. Κι όσο κι αν αλλάξουν και «Ήδη δεν αναγνωρίζει ο ένας τον άλλον», τα χέρια θα είναι ορθάνοιχτα να ξανασμίξουν, να θυμηθούν όλες «τις γλυκές αναμνήσεις» τους. Στο ποίημα «Παράξενοι καιροί» ο ποιητής άμεσα, κυριολεκτικά και παραστατικά νοσταλγεί «τη σκιά ενός αγαπημένου φίλου που ξέρει πάντα με τα λόγια του να σμιλεύει κάθε κοφτερό μου πόνο». Αυτοί οι στίχοι είναι πλασμένοι για να μας αφυπνίσουν έτσι ώστε να κατανοήσουμε πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη ατόμων δίπλα μας που θα’ χουμε τον ίδιο παλμό κι αγάπη για τη ζωή.

Προχωρώντας την ανάγνωση μου παρατήρησα πως ο ποιητής επιλέγει να δώσει εκείνος φόντο για τα ποιήματά του κι αυτό είναι η νύχτα. Η νύχτα στέφεται αυτοκράτειρα σε πολλά από αυτά και φαίνεται πως λειτουργεί ως κινητήριος δύναμη για την ενεργοποίηση της φαντασίας και της δημιουργίας του ποιητή. Από όσα ποιήματα την αναφέρουν, θα σταθώ στο αγαπημένο μου – και ίσως και το πιο αγαπημένο μου απ’ όλα – το «Κενοτάφιο». Μέσα σε αυτό ο ποιητής πλέκει με απόλυτη δεξιοτεχνία το σκοτάδι, το χώμα, το ανάχωμα, το μάρμαρο, το κενοτάφιο και την ίδια την τέχνη της ποίησης. Η κλιμάκωση στη σκέψη του, επιφέρει συναισθηματική κλιμάκωση στον αναγνώστη και με το σχήμα κύκλου φτάνει στην απόλυτη ακμή του κάθε αίσθημά μας.

Δε θα μπορούσα να μην αναφερθώ στο τελευταίο ποίημα του βιβλίου, «Η ζωή είναι όμορφη». Για ακόμη μία φορά ο ποιητής μας δικαιώνει. Σε όλο του το βιβλίο καταφέρνει να ακροβατεί περίτεχνα σε ένα λεπτό σκοινί ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο. Η απώλεια και η ανάμνηση ζυμώνονται για τα καλά μέσα του και το ποίημα αυτό μοιάζει σαν ένας μικρός απολογισμός, μια μικρή κατακλείδα όσων έχουν προηγηθεί, μια ηλιαχτίδα που έρχεται να σου υπενθυμίσει, αυτό που τόνισε ο ίδιος στο ποίημα «Εξίσωση» - και ίσως το ξέχασες - πως η ζωή κι ο θάνατος είναι έννοιες καθόλου αντιφατικές. Σε προτρέπει να τολμήσεις να ζήσεις, να βρεις μέσα σου το φως κι έπειτα να το βρεις και γύρω σου, γιατί εκεί βρίσκεται η μαγεία της ζωής και όπως αναφέρει και ο ίδιος ο ποιητής «στο τέλος, το φως της πάντα λάμπει!».

Θα ήταν παράληψη εάν δεν αναφέραμε τον αξιοσημείωτο επίλογο, καθώς απαντά σε πολλές ερωτήσεις που θέσαμε εξ αρχής στον εαυτό μας, όπως πως και πότε προέκυψε ο τίτλος του βιβλίου. Θα προβώ σε μια ιδιαίτερη αναγνωστική πρόταση λοιπόν, προτρέποντας τους αναγνώστες να ξεκινήσουν την ανάγνωσή τους από τον επίλογο!  

Αναμφίβολα, μιλάμε για ένα καλοδουλεμένο βιβλίο, με βάθος και πλούτο στο ύφος και στον λόγο. Η συγκίνηση, η αναπόληση, η νοσταλγία είναι συναισθήματα που διαχέονται αφειδώς και διεγείρουν τη φαντασία ακόμη και του πιο απαιτητικού αναγνώστη. Κλείνοντας το βιβλίο ψιθύρισα στον εαυτό μου πως ναι το νέο ποιητικό πόνημα του Μίλτου Γήτα κατάφερε να μη διαψεύσει καμία από τις προσδοκίες μου.