Βιβλίο 27 όνειρα στη διάρκεια του πολέμου 1939-1945
Συγγραφέας Emil Szittya
Κατηγορία Διηγήματα
Εκδότης Άγρα
Συντάκτης-ρια Λεύκη Σαραντινού

Αγορά τού βιβλίου από το Δίκτυο Βιβλιοπωλείων Bookia

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Ο Εmil Szittya, Ουγγροεβραίος συγγραφέας, συνέρραψε στο παρόν πόνημα όχι είκοσι επτά διηγήματα δικά του, αλλά είκοσι επτά όνειρα τα οποία είδαν οι άνθρωποι που έζησαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, μετά ή πριν από ένα φρικτό, ενδεχομένως, σημαίνον για τη ζωή τους γεγονός. Μας λέει, λοιπόν, ο ίδιος:

"Από το 1939 έως το 1945, συνήθιζα να ρωτάω κάθε λογής άνθρωπο-παιδιά, γέρους, εργάτες, χωρικούς, διανοούμενους- τι όνειρα έβλεπε. Αυτή η αδιάκριτη έρευνα, που δεν ήταν ψυχαναλυτική, σκοπό είχε να ανακαλύψει τι σκέπτονταν οι άνθρωποι του πολέμου και της Αντίστασης την ώρα που κοιμόντουσαν. Οι εικόνες που συνέλεξα συγκροτούν ένα άλλου είδους πολεμικό μυθιστόρημα".

Ένα ιδιαίτερο, επομένως, πολεμικό μυθιστόρημα αποτελεί το παρόν πόνημα, μία πολύ πρωτότυπη ανθολογία διηγημάτων, τραγική κατά βάση, αφού το βασικό της θέμα είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις που είχε στους ανθρώπους η φρίκη του πολέμου, μία φρίκη η οποία αποτυπώθηκε στα όνειρα που ανήκουν στη σφαίρα του ασυνείδητου.

Πώς τρύπωσε ο πόλεμος στα όνειρα των ανθρώπων που τον έζησαν; Τα πιο τραγικά όνειρα, αναμφισβήτητα, είναι εκείνα των παιδιών και δείχνουν πως ο πόλεμος  πλήγωσε ανεπανόρθωτα τις μικρές αυτές τρυφερές υπάρξεις. Οι στρατιώτες στα μικρά, φοβισμένα τους μάτια δεν θα μπορούσαν να είναι παρά κακοί.

Άνθρωποι πληγωμένοι, με τύψεις και ενοχές, άνθρωποι που έχασαν τους δικούς τους και η απώλεια αυτή θα τους πονάει για όλη την υπόλοιπη ζωή τους. Άνθρωποι που μεγάλωσαν και έζησαν με τον φόβο να πλανάται στις ζωές τους, άνθρωποι που δεν είχαν, αλλά απέκτησαν μετά από τον πόλεμο ψυχολογικά προβλήματα που θα τους συντρόφευαν έκτοτε για όλη την υπόλοιπη ζωή τους.

Όνειρα γυναικών που έζησαν με τους Γερμανούς, όνειρα παιδιών που τρομοκρατήθηκαν από τις βόμβες,  όνειρα Γερμανών που απορρίφθηκαν από το κοινωνικό σύνολο επειδή ήταν παντρεμένοι με Εβραίους, όνειρα των ίδιων των Εβραίων που έζησαν από πρώτο χέρι τους προπηλακισμούς και επιβίωσαν της κόλασης του Άουσβιτς. Τα όνειρα όλων αυτών των ανθρώπων, είκοσι επτά στο σύνολο, συνθέτουν το βιβλίο του συγγραφέα και ζωγράφου με το προσωνύμιο "Σκύθης". Ποιος ήταν, άραγε ο σκοπός του; Εξηγεί ο ίδιος και πάλι στο βιβλίο του:

"Είναι πιθανόν τα όνειρα που κατάφερα να συλλέξω να προσφέρουν υλικό σκέψης σε όσους ασχολούνται με τη μεταφυσική, στους ψυχαναλυτές και στους συγγραφείς ιστοριών και μυστηρίου. Θα μπορούσε να βρει κανείς ακόμη και σχέσεις με τον υπερρεαλισμό ή το καφκικό σύμπαν. Τόσο το καλύτερο για τους συλλέκτες μυστηρίων."

Και συνεχίζει, ο ίδιος πάλι, κυνικά:

"Τίποτα απ' όλα αυτά δεν με αφορά. Ετούτα τα παιχνίδια με βρίσκουν αντίθετο. Φύλαξα ηθελημένα αυτά τα όνειρα στην ακατέργαστή τους μορφή επειδή ισχυρίζομαι ότι δεν έχω το δικαίωμα να τα αναλύσω ή να τα εξηγήσω. Δεν θέλω να φανεί ότι κρίνω  ή ότι ασκώ κριτική σε εκείνη την τραγική εξαετία. Προσπαθώ απλώς να προσθέσω ένα ντοκουμέντο στο φάκελο της ιστορίας και των ηθών".

Ο συγγραφέας δεν ερμηνεύει, λοιπόν, τα όνειρα. Απλά τα καταγράφει. Δεν θεωρεί τον εαυτό του ψυχολόγο για να αναλύσει το ασυνείδητο των ασθενών του. Οι καταγραφές αυτές, όμως, απλές καταγραφές του ονείρου και του ασυνείδητου, δεν θα μπορούσαν να αποτυπώνουν εναργέστερα τ φρίκη που έζησε η ανθρωπότητα για έξι ολόκληρα χρόνια, από το 1939 ως το 1945.

Ο συγγραφέας δεν παραθέτει απλά τα όνειρα των ανθρώπων που γνώρισε, αλλά αναφέρει ποιος ήταν ο συγκεκριμένος άνθρωπος, αλλά και τις συνθήκες κατά τις οποίες είδε το όνειρο, καθώς και τα γεγονότα που αφορούν τη ζωή του. Έτσι ο αναγνώστης μπορεί να αποπειραθεί μονάχος του να ερμηνεύσει τα όνειρα, εφόσον γνωρίζει το πλαίσιο στο οποίο δημιουργήθηκαν.

Κλείνουμε τη σύντομη αυτή παρουσίαση ενός βιβλίου που αξίζει να διακριθεί με το όνειρο ενός επτάχρονου παιδιού, του Μαρκ το οποίο έζησε από κοντά τον πόλεμο, έπαιζε με τις σαύρες στο σπίτι του και φοβόταν τους στρατιώτες και τον "αέρα". Φανερώνει απροκάλυπτα τον ψυχικά ταραγμένο κόσμο του παιδιού.

"Με οδηγούσε ένα χέρι που δεν έβλεπα. Ο μπαμπάς δούλευε πάνω σε μια σκεπή και το σπίτι το είχε ένας στρατιώτης. Του μπαμπά δεν του άρεσε αυτή η δουλειά γιατί οι στρατιώτες είναι κακοί. Αυτοί φτιάχνουν τον αέρα. Οι κακοί στρατιώτες βγήκαν από το σπίτι και μπήκαν μέσα σε μια σιδερένια τρύπα. Μέσα στην τρύπα, ο στρατιώτης έκανε κάτι κακό. Έπαιζε τρομπέτα. Από την τρομπέτα δεν έβγαινε καθόλου μουσική αλλά αέρας. Ο αέρας έγινε πολύ δυνατός. Σάρωνε τα λουλούδια και τα σπίτια και ο μπαμπάς μου έπεσε από τη σκεπή. Ο στρατιώτης πήρε μαζί του τον μπαμπά μου και έλιωσε γελώντας όλες τις σαύρες που έβγαιναν από το σπίτι".