Βιβλίο Ακατάσχετη ψυχορραγία
Συγγραφέας Άρης Παχής
Κατηγορία Νεοελληνική πεζογραφία - Διήγημα
Εκδότης Ελκυστής
Συντάκτης-ρια Τόλης Αναγνωστόπουλος

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Δεκαπέντε διηγήματα βουτηγμένα στην απόγνωση και τον πόνο. Πόνος σωματικός μα προπάντων ψυχολογικός και συναισθηματικός. Οι πρωταγωνιστές έχουν κακοποιηθεί από τη ζωή και την κοινωνία, την οικογένεια, τον περίγυρο. Σε κλειστά σπίτια, σε αυλές σχολείων, σε υγρά παραπήγματα, σε δωμάτια νοσοκομείων και ιδρυμάτων, στην ξενιτιά, στην επαρχία. Πορνεία, ναρκωτικά, ερωτική απογοήτευση, παιδιά που γεννιούνται με σοβαρά θέματα υγείας, αστεγία, εκφοβισμός είναι μερικά από τα θέματα που επιλέγει ο συγγραφέας. Χτυπήματα της μοίρας, συγκυρίες, προσωπικά λάθη και αδυναμίες γύρισαν το διακόπτη από το on στο off, τους πέταξαν στο περιθώριο. Άλλοι συμφιλιώθηκαν με την κατάσταση, μοιάζουν να την αποδέχονται βουτώντας πιο βαθιά στο βούρκο, ξύνοντας τον πάτο του βαρελιού άλλοι με αργά βήματα προσπαθούν να πετύχουν μικρές νίκες. Η πλειοψηφία αυτών πάντως, μέσα στη μαυρίλα, την κατάντια και το διασυρμό αγωνίζεται να διατηρήσει μια ζωοδόχο αξία, αυτή της αξιοπρέπειας. Αν και σέρνονται στο βούρκο προσπαθούν τουλάχιστον να το κάνουν με ένα minimum αρχών. Αν και οι περισσότεροι κινούνται στη φασαρία της πόλης παραμένουν σιωπηλοί.

Η γραφή του Παχή μοιάζει ώριμη, εξασκημένη, λιτή χωρίς μελοδραματικές εξάρσεις αν και οι ιστορίες κραυγάζουν για τέτοιες, βγάζει συναίσθημα και συγκινεί.

Σαν κεντρί εισχωρεί στην καρδιά μας, συμπάσχουμε συναισθηματικά με όλους, θέλουμε να σωθούν, να βρουν την ελπίδα και το φως στο τέλος. Αυτός όμως δε θα μας ικανοποιήσει τόσο εύκολα. Δεν προγραμματίζει σε κανένα σχεδόν διήγημα να  «σώσει» τους ήρωες του, να φτάσει στο πολυπόθητο happy end.

Κάθαρση με όλη τη σημασία της λέξης δεν επιτυγχάνεται σε καμία ιστορία. Θέλει ο τύπος να μας «ρίξει» τη διάθεση; Γιατί το κάνει; Γιατί μπορεί είναι η απάντηση. Γιατί συγγραφικά όταν έχει οργανώσει έτσι τις ιστορίες του, όταν έχει κτίσει με αυτόν τον τρόπο τους ήρωές του θα ήταν παράδοξο και ένα φτηνό κόλπο εντυπωσιασμού να βγάλει το μαγικό ραβδάκι και να μεταμορφώσει όλο το τοπίο σε καταπράσινα λιβάδια με χαρούμενους ανθρώπους να κυλιόνται μέσα σε αυτά. Συνεπής στο αρχικό του σκαρίφημα και στον τίτλο του βιβλίου του δεν αγωνίζεται να εξωραΐσει καταστάσεις ούτε καν να απαλύνει τον πόνο των ηρώων του. Αλλά να βρει χαραμάδες, λίγο φως για να μείνουν όρθιοι, να ορθώσουν το ανάστημά τους (ακόμα και ο 1,23 στο ομώνυμο διήγημα) και όση δύναμη ψυχής τους έχει απομείνει, αναζητώντας  στοιχεία που θα τους κρατήσουν ζωντανούς (και όχι ζωντανούς-νεκρούς όπως θα υποθέταμε).

Χαρακτηριστικό όλων όμως,  ότι μάχονται με πάθος και επιμονή αν και οι συνθήκες δεν τους  ευνοούν και οι ικανότητες τους δεν επαρκούν πολλές φορές.

Στο «Ανάφης Νόστος» η ηρωίδα εξαναγκάζεται από τη μάνα της να αποδεχτεί έναν άνδρα που δεν αγαπά ο οποίος την εξωθεί στην πορνεία στη Γερμανία όταν φεύγουν μαζί ως μετανάστες. Στους εικονικούς διάλογους με τη μητέρα της βγάζει την πίκρα της για όλους όσοι την έφεραν σε αυτή την κατάσταση. Στο τέλος όμως φαίνεται να συγχωρεί τα πάντα και όλους εκτός από τον εαυτό της που δεν πραγματοποίησε το όνειρό της. Να ανοίξει ένα ζαχαροπλαστείο στην Ανάφη.

Στο «Κάνει καλό» ο Στάθης μετά το φευγιό της γυναίκας του τραβάει μόνος του το Γολγοθά της συμβίωσης και ανατροφής ενός παιδιού που γεννήθηκε με εγκεφαλική παράλυση. Καταρρέει μέρα με τη μέρα αλλά μένει βράχος δίπλα του. Ακόμα και όταν αυτό έχει χαθεί αυτός «τελειωμένος» και τρελός θα συνεχίσει να προσφέρει τροφή και στήριξη στα περιστέρια στις πλατείες της πόλης.

Στις «Ιστορίες βραχείας νοσηλείας» ένας άνδρας με λυσοσωμική διαταραχή, ένας ηλικιωμένος άστεγος και ένα παιδί που αυτοκτονεί έχουν τις δικές τους πονεμένες ιστορίες που τις μαθαίνουμε μέσα στους διαδρόμους και τους θαλάμους ενός νοσοκομείου σε κατάσταση εφημερίας.

Στον «Ολόσωμο καθρέφτη» ο πρωταγωνιστής βλέπει μια άμορφη μάζα με μαύρα ρούχα αντί της γυναίκας του που πρόβαρε άλλοτε μπροστά από αυτόν τις καλοκαιρινές της φορεσιές. Αυτός απλά περιφέρεται στον κόσμο των «άλλων». Ο δικός του πέθανε με ένα σάλτο από την ταράτσα. Και βυθίζεται στη μοναξιά του.

Στο «Καλύτερα αύριο» πρωταγωνιστεί ένας ομοφυλόφιλος επαγγελματίας ζιγκολό. Η οικογένεια τον πετάει στο δρόμο και οι πελάτες του πετάνε τα φράγκα κατάμουτρα.

Άντρες της διπλανής πόρτας, φιλήσυχοι, ευγενικοί που το καλημέρα τους έσταζε μέλι. Τις νύχτες πετούσαν τις μάσκες κατάχαμα και κρύβοντας μερικά χιλιάρικα στην τσέπη, γινόντουσαν θεριά ανελέητα. Εξουσία λίγων ωρών, αρκετή για να σμπαραλιάσει όποιον ακόμα έκρυβε ψυχή πίσω από τον κόρφο του.

Αλλά και αυτή χάνεται κάποια στιγμή:

Κορόιδα, ένα κομμάτι κρέας σας πουλάω μόνο. Ψυχή δεν έχω πια. Πέθανε τη μέρα που προδόθηκα από το ίδιο μου το αίμα, μπήκε μια βαριά ταφόπλακα, ουρλιάζει.

Και όμως, υπάρχει κίνητρο για να ζει. Ο μικρός του αδερφός, ο Θάνος. Κάθε 17 Φλεβάρη έχει γενέθλια. Όχι σήμερα, δε θα κάνει το απονενοημένο διάβημα. Καλύτερα αύριο.

Μα και στο «Πρόγραμμα» ο Λευτέρης είναι πρεζάκιας. Βούτηξε τη ζωή του στα σκατά και έχει πασαλείψει την ψυχή του ολόκληρη με δαύτα. Την πέταξε σε ένα μεγάλο κάδο σκουπιδιών. Προσπαθεί να την ξαναβρεί, μα αυτή η γαμιόλα είναι στον πάτο και αρνείται να φανερωθεί. Αρρώστησε, σε σώμα και μυαλό. Όμως υπάρχει κάποιος που αγαπά περισσότερο από τη «σκόνη». Ο Τίμος, ο γιος του. Για να έχει η αγάπη του στιβαρά θεμέλια πρέπει πρώτα να χτίσει ξανά τον εαυτό του.

Στο  «Ένα είκοσι τρία», ο Μάρκος με σύνδρομο νανισμού υφίσταται συνεχόμενους εξευτελισμούς στο σχολείο και εκτός αυτού χωρίς να έχει την μεγάλη αγκαλιά που χρειάζεται από τους γονείς του. Στο ειδικό σχολείο που πηγαίνει μετά από παρότρυνση ειδικών, θα καταφέρει να κοινωνικοποιηθεί και να επιδιώξει στενότερες επαφές με το άλλο φύλο αλλά πάλι θα απογοητευτεί και θα βουλιάξει στην κατάθλιψη κάνοντας και απόπειρα αυτοκτονίας. Όσο μπόι και αν του λείπει όμως το έχει σε εσωτερική δύναμη. Θα απευθυνθεί σε ειδικό και όταν αυτή θα τον ρωτήσει αν έχει ακόμα αυτοκτονικές τάσεις θα της απαντήσει με ερώτηση:

«Έφτιαξε η κοινωνία;».

Στον «Αναπτήρα» ο πρωταγωνιστής είναι δημοσιογράφος που κάνει ρεπορτάζ στο Ψυχιατρικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης παίρνοντας συνεντεύξεις από διάφορους τρόφιμους. Μαθαίνει για τις ζωές τους. Και μια μέρα και η δική του ζωή περνάει από μπροστά του. Αναγνωρίζει τον αναπτήρα και το ξεθωριασμένο τατουάζ στο στήθος ενός ηλικιωμένου τρόφιμου με άνοια. Αυτό το τατουάζ που είχε στα μάτια του όταν αυτός ικανοποιούσε πάνω του τις άρρωστες ορέξεις του. Στο ίδιο του το αίμα…

Θα αφήσει τη δημοσιογραφία, θα προσπαθήσει να ξανασταθεί στα πόδια του. Δύσκολο…

Και στο «Κόστος ελευθερίας» ένας ηλικιωμένος συγγραφέας έχει σιχαθεί τον εαυτό του, την κοινωνία και τη ζωή αλλά αγορεύει σε ζωντανή μετάδοση στην τηλεόραση πως : Κάθε άνθρωπος στη ζωή ψάχνει για το δικό του Παράδεισο. Στον δικό μου κόσμο είναι το μέρος όπου ο καθένας μπορεί να σκεπαστεί με την ελευθερία του και να είναι ο εαυτός του. Εμένα ο δικός μου Παράδεισος είναι μακριά από εδώ. Για αυτό καθώς πετούμε παρέα με τα γραπτά μου, τους φωνάζω «Αντίο» και φεύγω προς τα πάνω. Ψηλά. Επισκέπτομαι τη Θεανώ μου. Για να αγκαλιάσει η ψυχή της την ψυχή μου…

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Ο Άρης Παχής προσέρχεται καλά διαβασμένος,  οργανωμένος και περιεκτικός  στο απαιτητικό πεδίο της «μικρής φόρμας». Φαίνεται καθαρά η πρόθεσή του, πρωτίστως να αφηγηθεί σωστά και λογοτεχνικά, με σχέδιο και άψογο κτίσιμο χαρακτήρων και δευτερευόντως να εντυπωσιάσει τους αναγνώστες. Πετυχαίνει εύκολα, και αυτό είναι στα υπέρ του, το συναισθηματικό δέσιμο των αναγνωστών με τους πρωταγωνιστές του, κρατώντας το ενδιαφέρον τους σε όλα του τα διηγήματα. Προσέξτε, δε θα ταυτιστούμε απόλυτα μαζί τους αλλά θα τους καταλάβουμε, γιατί ο δημιουργός τους αυτό επιδιώκει. Λες και έχει μια κάμερα συνέχεια στο χέρι ο Παχής θα μας τοποθετήσει δίπλα τους. Θα δούμε από κοντά τις άχαρες ζωές τους, θα παρατηρήσουμε το βλέμμα τους που είναι σχεδόν πάντα μελαγχολικό. Σε όλα τα διηγήματα υπάρχουν οι παύσεις, οι σιωπές αλλά και  διασκορπισμένα τραύματα. Άψογη εμβάθυνση στους χαρακτήρες, καλά δουλεμένοι διάλογοι, σωστή χρήση αφηγηματικών τεχνικών (αλλού πρωτοπρόσωπη αφήγηση αλλά και εσωτερικός μονόλογος όταν θέλει να δώσει πόνο, αλλού τριτοπρόσωπη όταν θέλει να αποστασιοποιηθεί), ιδανικός ρυθμός (pace) αφήγησης και γλώσσα σε άμεση συνάρτηση με τους ήρωες και τις συνθήκες που ζουν.  Συγκινεί στα διηγήματά του, προκαλεί συναισθηματικές δονήσεις, περνάει υπόγεια και υπέργεια μηνύματα για τον έρωτα, την κρίση στο θεσμό της οικογένειας, τη σχέση των φύλων τη βαθιά νοσταλγία για το παρελθόν. Στο εισαγωγικό κεφάλαιο καταλαβαίνουμε πως ο συγγραφέας έχει βιώσει και αυτός πόνο και κάποιες ιστορίες του πιθανόν να αφορούν και τον ίδιο. Για αυτό και σε αυτές έχει λεπτομέρεια, απίστευτη συναισθηματική ένταση και έναν αναγνώστη από κάτω να συμπάσχει και να παρακαλά για ευοίωνο τέλος. Δε θα του κάνει τη χάρη σε όλες ο Παχής. Ξέρει από πρώτο χέρι πως ο πόνος δεν εξαλείφεται με μαγικό τρόπο στην ψυχή, στο σώμα και στη ζωή. Έτσι και στα διηγήματά του. Από τη ζωή είναι βγαλμένα.

Συγγραφέας που ξέρει από πόνο, που βγάζει συναίσθημα με μοναδικό τρόπο και έχει τόσο καλά δομημένο γραπτό, έχει λαμπρό μέλλον.

Πολλά συγχαρητήρια, αναμένουμε τη συνέχεια.