Βιβλίο Η σονάτα των αθέατων πουλιών
Συγγραφέας Σπύρος Πετρουλάκης
Κατηγορία Κοινωνικό Μυθιστόρημα
Εκδότης ΜΙΝΩΑΣ
Συντάκτης-ρια Τόλης Αναγνωστόπουλος

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Στην Κίμωλο του 1833 η όμορφη κοκκινομάλλα Φραγκιώ, παντρεύεται τον παιδικό της έρωτα τον Μιχαήλ αλλά η ζωή της ανατρέπεται βάναυσα όταν πειρατές την απαγάγουν και την οδηγούν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Καταλήγει στο χαρέμι του Σαχίντ πασά στην Αλεξάνδρεια παλεύοντας για τη ζωή και την αξιοπρέπειά της ανάμεσα σε δολοπλοκίες, ζήλειες και ραδιουργίες από άλλες κοπέλες του χαρεμιού που στο πρόσωπό της βλέπουν μια όχι μόνο όμορφη αλλά και πολύ δυναμική γυναίκα.

Στο σήμερα ο Φραγκίσκος, ένας ηλικιωμένος πρώην μαέστρος-διευθυντής ορχήστρας έχοντας χάσει τα πιο αγαπημένα του πρόσωπα σε ατύχημα, χάνει σιγά σιγά και τη μνήμη του μένοντας ανήμπορος μπροστά στην εκφυλιστική ασθένεια του Αλτσχάιμερ. Θυμάται μόνο τη Σοφία, τη γυναίκα της ζωής του, και όχι την κόρη του που έχοντας εγκαταλείψει την επιχείρησή της στην Κίμωλο προσπαθεί να τον φροντίσει αν και καθηλωμένη σε αναπηρικό καροτσάκι. Ο κουρσάρος των θαλασσών (Δράκος) ευθύνεται για τον πόνο που βιώνει η Φραγκιώ και ο κουρσάρος της μνήμης(Αλτσχάιμερ) για αυτόν που βιώνει ο Φραγκίσκος. Πώς θα τον αντιμετωπίσουν οι ήρωες του βιβλίου; Με την αγάπη, που η ανάμνησή της υπερβαίνει εμπόδια στο σώμα και το μυαλό και ακούγοντας τα αθέατα πουλιά που με τη σονάτα τους δείχνουν το δρόμο. Αθέατο πουλί ο γιος της Φραγκιώς θα της δώσει τη δύναμη να σταθεί όρθια ακόμα και όταν όλα καταρρέουν. Θα γίνει η σύντροφος του πασά θα γεννήσει το γιό του και θα μάθει και πως ο αδερφός της είναι ζωντανός έχοντας ακόμα έναν λόγο για να παλέψει. Αθέατο πουλί και η Σοφία, θα είναι πάντα δίπλα στον Φραγκίσκο ακόμα και όταν πλησιάζει η τελευταία του παράσταση με όλη του την ορχήστρα παρούσα.

Ένας συγγραφέας καθιερωμένος, με τη δική του ιδιαίτερη αφήγηση και τεχνοτροπία, που πάντα θέλγει με τις πρωτότυπες ιστορίες και τους καλά χτισμένους πρωταγωνιστές του, με το νέο του βιβλίο βάζει ακόμα ψηλότερα τον πήχη παίρνοντας κατά την άποψή μου πρωτόγνωρα συγγραφικά ρίσκα. Και εξηγούμαι. Αντί να βαδίσει την πεπατημένη, όπως πολλοί άλλοι ευπώλητοι συγγραφείς, το δρόμο δηλαδή που μέχρι τώρα εκ του αποτελέσματος αρέσει στους αναγνώστες, ο Πετρουλάκης αποφασίζει να δημιουργήσει παράλληλες ιστορίες σε διαφορετικές εποχές με μεγάλη απόσταση από το σήμερα (Κίμωλος, Αλεξάνδρεια, Κάιρο, 1833-1859) και με ήρωες επίσης διαφορετικούς αλλά με ένα κοινό γνώρισμα: Τον πόνο.

Με αυτόν πορεύεται ο βασικός γυναικείος χαρακτήρας του βιβλίου η Φραγκιώ, όταν απομακρύνεται βίαια από το νησί της με αυτόν και ο βασικός ανδρικός χαρακτήρας, ο Φραγκίσκος όταν η μνήμη του αρχίζει να τον εγκαταλείπει.

Ο Πετρουλάκης κάνει λοιπόν περαντζάδα από την Κίμωλο, τη Γραμβούσα, την Αλεξάνδρεια και το Κάιρο, ένα ταξίδι που ξεκινάει στις αρχές του 19ου αιώνα και εκτείνεται μέχρι τον 21ο αιώνα, χωρίς κενά ή χάσματα, διαβασμένος στο φουλ σαν «σπασίκλας» μαθητής, με έρευνα για την ιστορία και σεβασμό στα ήθη και έθιμα αυτών των εποχών, εκπονώντας τελικά ένα άψογο συγγραφικά και δομικά κείμενο. Φτάνει αυτό; Όχι. Είπαμε ο Πετρουλάκης έχει βάλει υψηλότερα τον πήχη.

Πολλά έργα έχουν αυτή τη συνθήκη, είναι ικανοποιητικά με όρους συγγραφικούς αλλά τους λείπει κάτι βασικό: Η ψυχή.

Αυτό είναι το βασικό συστατικό των βιβλίων του Πετρουλάκη. Θα δουλέψει σαν είλωτας το κείμενο, θα κάνει έρευνα, θα διαβάσει για την εποχή που θα περιγράψει, θα εμπιστευτεί και άλλους ειδικούς σε κάθε βιβλίο, δε θα προσποιηθεί μετά από τόσα βιβλία τον ξερόλα. Και μετά με περίσσεια συγγραφική αυτοπεποίθηση θα καταθέσει ψυχή και συναίσθημα που θα συγκινήσει τον αναγνώστη. Απλά, λιτά και κατανοητά αυτή είναι η συνταγή του.

Όπως και η μουσική που είναι πάντα παρούσα στα βιβλία του και όταν θα ζοριστεί θα τη χρησιμοποιήσει περνώντας για πλάκα τα σημεία καμπής των ιστοριών του, δίνοντας λύση σε αδιέξοδα και ώθηση στην πλοκή του.

Όπως η πολύ ζωντανή του περιγραφή που αν και ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου εκτυλίσσεται σε παλαιότερη εποχή, αισθάνεσαι, αφουγκράζεσαι, μυρίζεις και ακουμπάς αυτή την εποχή και τους ανθρώπους της, συντάσσεσαι με αυτούς, γίνεσαι μέρος και εσύ.

Όπως οι ανατροπές του. Δε θα πάρεις χαμπάρι τίποτα και στο τέλος όπως και στο συγκεκριμένο με έναν κεντρικό χαρακτήρα θα μείνεις αποσβολωμένος.

Όπως και οι συμβολισμοί του. Αυτή τη φορά στη «Σονάτα» του έχουμε το Σταυρό του Νότου το άστρο που αν και μικρό πάντα θα είναι το πιο φωτεινό. Αυτό που έδειχνε στους ναυτικούς το δρόμο. Το ίδιο άστρο θα κρατήσει όρθιους τη Φραγκιώ και τον Φραγκίσκο υψώνοντας το βλέμμα τους προς αυτό, σε συνδυασμό με τον ήχο των πουλιών αθέατων μεν, πολύ κομβικών και παρηγορητικών δε.

Ίσως, ένα τέτοιο άστρο να υπάρχει στην πραγματική ζωή του συγγραφέα, να τον εμπνέει και να του δείχνει το δρόμο καθώς σε κάθε βιβλίο φαίνεται να παίρνει ώθηση από κάπου, να βελτιώνεται και να παραδίδει έργα αψεγάδιαστα. Και μετά παρέα με το άστρο του και όλους τους αναγνώστες του να το απολαμβάνει υπογράφοντας τα βιβλία και κερνώντας ρακές.