Οι Σουλιώτες, οι ικανότεροι πολεμιστές που έχει να επιδείξει η ελληνική ιστορία, ήταν ταυτόχρονα δημιουργοί μιας πολιτείας απρόσμενα δημοκρατικής ως προς τους θεσμούς και μιας κοινωνίας άτεγκτα αυστηρής ως προς την έννοια του ηθικού χρέους απέναντι στο σύνολο. Ο Μιχαήλ Περάνθης στο μυθιστόρημά του "Σουλιώτες" (πρωτοεκδόθηκε το 1952) συνυφαίνει αρμονικά τη μυθοπλασία με τα ιστορικά γεγονότα κατά τα τρία τελευταία χρόνια της σύγκρουσης των Σουλιωτών με τον Αλή πασά· η δράση των εμβληματικών μορφών του, υπαρκτών και φανταστικών, μας ξεναγεί σ\' έναν κόσμο υπεράνθρωπου ηρωισμού και ανθρώπινων αδυναμιών, γενναιότητας αλλά και ματαιοδοξίας, αξιοπρέπειας και σκληρότητας, αναπλάθοντας τον λυσσαλέο αγώνα επιβίωσης που κορυφώνεται με τη θυσία του Ζαλόγγου -μία από τις πιο συγκλονιστικές επαναστατικές πράξεις, δεκαοκτώ χρόνια πριν από την ίδια την Επανάσταση.

Το μυθιστόρημα "Σουλιώτες" έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, το δε 1972 διασκευάστηκε για τον κινηματογράφο, με τον ίδιο τίτλο.