"Το βάσανο της Ιστορίας" είναι η πρώτη συγκριτική μελέτη του εθνικισμού στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Εξετάζοντας τα έργα της λαϊκής και της επιστημονικής ιστοριογραφίας και λογοτεχνίας σχετικά με τον ελληνικό και τον τουρκικό εθνικισμό, αναζητεί τα ίχνη της εμφάνισης και της ανάπτυξης του ελληνικού και του τουρκικού εθνικιστικού οράματος κατά τα τελευταία 200 χρόνια, αμφισβητώντας την επικρατούσα αντίληψη για την αναπόφευκτη ανάδυση του "ελληνικού" και του "τουρκικού" έθνους. Αναγνωρίζοντας την πολυπλοκότητα της σχέσης μεταξύ των δύο εθνικιστικών σχεδίων, ο Oυμούτ Οζκιριμλί και ο Σπύρος Α. Σοφός, ένας Τούρκος και ένας Έλληνας, αναλύουν τις πολιτικές που υιοθετήθηκαν σε σχέση με τη γλώσσα, τη θρησκεία, τη μνήμη και την ιστορία, την εδαφική επικράτεια και το τοπίο, όπως επίσης και τις διαδικασίες ομογενοποίησης, περιθωριοποίησης και "μειονοτικοποίησης" πληθυσμών και πολιτιστικών παραδόσεων, αλλά και τη θεσμική υποστήριξη του ελληνικού και του τουρκικού εθνικισμού. Οι συγγραφείς πραγματεύονται επίσης τη θέση της "καταστατικής βίας" -φυσικής και συμβολικής- στην εθνικιστική φαντασίωση, καθώς και το επακόλουθο συλλογικό τραύμα και την αίσθηση της απώλειας κατά τη διαδικασία θεμελίωσης και εδραίωσης της ελληνικής και της τουρκικής ταυτότητας.