Το Μεσολόγγι είναι ο φωτεινός φάρος της ελληνικής ιστορίας. Η έξοδος υπήρξε η κορυφαία στιγμή για το Μεσολόγγι και θα είναι πάντοτε συνυφασμένη με το όνομα της Ιεράς Πόλεως. Η Έξοδος θα τρέφει εσαεί την ιστορική μνήμη, η οποία, κάθε φορά που επιστρέφει εκεί, θα συλλαμβάνει το μεγάλο γεγονός με τις πραγματικές του διαστάσεις, και είναι κολοσσιαίες αυτές οι διαστάσεις.

Το μεγαλειώδες δραματικό έπος αντιπροσωπεύει την ύψιστη απόφαση της θυσίας, της ηθελημένης ομαδικής θυσίας. Τα άτομα συχνά αναζητούν το θάνατο ως λυτρωτή. Ομαδική, όμως, αποδοχή του θανάτου ως δημιουργού ζωής είναι σπανιότατη. Και το Μεσολόγγι έζησε δια του θανάτου του.
Οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου άναψαν την πυρίτιδα και την μετέτρεψαν σε εκτυφλωτικό χείμαρρο, μέσα στον οποίο το Έθνος είδε την ειμαρμένη του και οι αγωνιστές της Ελευθερίας τον τελικό μεγαλειώδη θρίαμβο.

Ο ηρωισμός και η αυτοθυσία των γυναικών τόσο κατά την Έξοδο, όσο και κατά τις πολιορκίες θα μείνει ως ξεχωριστό και ιδιαίτερα μοναδικό παράδειγμα στην Ιστορία.

Η κορυφαία θυσία των Μεσολογγιτών και όλων των υπερασπιστών, η περιφρόνηση του θανάτου, η γενναιότητά τους για την κατάκτηση της ελευθερίας και της αιώνιας δόξας, συνετέλεσαν ώστε οι ήρωες της Ιεράς Πόλεως να γίνουν αθάνατοι.