Στο μνημειώδες έργο Ιστορία του ελληνικού έθνους, ο «πατέρας» της ελληνικής ιστοριογραφίας Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος καταγράφει την ιστορική συνέχεια της ελληνικής φυλής από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα, προσπαθώντας παράλληλα να αναιρέσει την κυρίαρχη εντύπωση ότι οι χρόνοι του Βυζαντίου υπήρξαν χρόνοι παρακμής και εκφυλισμού. Θεωρεί τη βυζαντινή περίοδο αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας και καθιερώνει στη διδασκαλία του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών την τριμερή διαίρεση της ελληνικής ιστορίας σε αρχαία, μεσαιωνική και νέα. Ο τέταρτος τόμος του έργου περιλαμβάνει: Μεσαιωνικός ελληνισμός - Μακεδονική δυναστεία - Πολίτευμα. Διοίκησις. Χρηματικοί πόροι. Στρατός, Οι πρώτοι βασιλείς της μακεδονικής δυναστείας. Βασίλειος Α΄. Λέων ΣΤ΄. Κωνσταντίνος Ζ΄, Ακμή της μακεδονικής δυναστείας. Ρωμανός Β΄. Νικηφόρος Φωκάς. Ιωάννης Τσιμισκής, Ακμή της μακεδονικής δυναστείας. Βασίλειος Β΄ ο Βουλγαροκτόνος, Παρακμή και κατάλυσις της μακεδονικής δυναστείας, Τα εκκλησιαστικά πράγματα επί της μακεδονικής δυναστείας, Υλική, ηθική και εθνολογική κατάστασις επί της μακεδονικής δυναστείας, Μεσαιωνικός ελληνισμός - Κομνηνοί. Σταυροφορίαι - Τα μεταξύ Ισαακίου Κομνηνού και Αλεξίου Κομνηνού, Αλέξιος Κομνηνός. Προμηνύματα της πρώτης σταυροφορίας, Αλέξιος Κομνηνός. Πρώτη σταυροφορία, Ιωάννης Κομνηνός. Μανουήλ Κομνηνός. Δευτέρα σταυροφορία, Οι τελευταίοι Κομνηνοί, Οι Άγγελοι. Τρίτη σταυροφορία, Οι Άγγελοι. Τετάρτη σταυροφορία. Κατάλυσις του Μεσαιωνικού ελληνισμού.