Ποιά ἡ ἔννοια τῆς ἐθνικῆς συνειδήσεως, ποιός ὁ ῥόλος αὐτῆς στήν ἑρμηνεία τῆς Ἱστορίας καί ποιά ἡ ἐπενέργειά της στόν ἀνθρώπινο βίο; Τί θέση ἐπεῖχε στόν ἀρχαῖο ἑλληνικό κόσμο; Ποιός ὁ ἀντίκτυπος τῶν ἀποικισμῶν, τῶν ἐθνικῶν συρράξεων καί τῶν συντελε¬στῶν φθορᾶς, ὅπως ἐμφύλιοι πόλεμοι, κατακτήσεις καί κοσμοπολιτισμοί;
Θά δοθοῦν ἀπαντήσεις σέ αὐτά τά ἐρωτήματα, τά ὁποῖα ἀνακύπτουν σωρηδόν πλέον στίς μέρες μας, ἐν μιᾷ ἐκρήξει ἱστορικοῦ ἐπαναπροσδιορισμοῦ, ὀρθολογιστικοῦ ἀναθεωρητι¬σμοῦ καί ἀνέρειστων ἐκλογικεύσεων ὑπό τό πρίσμα τῆς νεωτερικότητας. Διά τοῦ παρόντος συγγράμματος ἐπιχειρεῖται ἡ ἀνασύνθεση ἑνός βασικοῦ μέρους τῆς ἱστορίας τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ κόσμου, μία ἀναψηλάφηση γεγονότων θεμελιώδους ἱστορικῆς σημασίας, οἱ φιλοσοφικές καί κοινωνικές προεκτάσεις τῶν ὁποίων φθάνουν ὣς τίς μέρες μας. Μέσῳ δέ τῆς ἀντιπαραβολῆς τῆς ἀρχαιοελληνικῆς ἐθνικῆς κοσμοαντιλήψεως πρός τήν σύγχρονη ἐθνοαποδομητική πολεμική, ἀνα¬συντίθενται τά καίρια ἐκεῖνα ζητήματα μεγίστης ἱστορικῆς καί κοινωνικῆς σημασίας, τό εὖρος τῆς παιδαγωγικῆς ἐπιδράσεως τῶν ὁποίων ἔχει συσταλεῖ καί ἡ ἠθοπλαστική τους δύναμη ἔχει ἀτονήσει.
Επιπροσθέτως, στοιχειοθετεῖται ἡ ὕπαρ¬ξη ἐθνικῆς συνειδήσεως στόν ἀρχαῖο ἑλληνικό κόσμο, ἡ ὁποία στέκει ὡς σκιά πίσω ἀπό τήν πολυκύμαντη ἱστορία του. Ἐπίσης, καταδεικνύεται ἡ ἀσυνείδητη ἀναγωγή αὐτῆς σέ μυστικό θεμελιακό νόμο τῆς ἀνθρώπινης συμπεριφορᾶς κάθε φορά πού διαταράσσεται ἡ ἁρμονία τῆς Ἱστορίας καί παραβιάζεται ἡ ἀρχή τῆς ἐθνικότητας. Διότι τήν ἐθνικότητα, κατά τόν Μ. Μπακούνιν, «ὀφείλουμε λοιπόν νά τή σεβόμαστε. Ἡ καταπίεσή της εἶναι ἔγκλημα, καί, αὐτή γίνεται ἱερή ἀρχή κάθε φορά πού ἀπειλεῖται ἤ καταπιέζεται.»
Τό ἀνά χεῖρας σύγγραμμα συνιστᾷ κίνητρο πνευμα¬τικῶν ἀνατροπῶν, ταυτοχρόνως μέσο ἀνακοπῆς τῆς προϊούσης ἐθνικῆς λήθης καί τῆς ὑποσκάψεως τῆς Ἱστορίας. Εἶναι ἰδιαιτέ¬ρως εὔληπτο καί περιεκτικό, ἀποτελεῖ δέ ἕνα ἐπωφελές ἐκπαιδευ¬τικό ὅπλο γιά τήν νεολαία, ἡ ὁποία βυθίζεται ὁλοένα στό τέλμα τῆς ἄγνοιας, τοῦ ἀφελληνισμοῦ, τῆς ἀλλοτριώσεως καί στήν τύρβη τῆς μαζικῆς κουλτούρας τοῦ σύγχρονου κόσμου.
«Εἰς κάθε ἔθνος, ἀπό τήν στιγμήν πού εἰσέρχεται εἰς τήν Ἱστορίαν, ὑπάρχει ἡ συνείδησις τῆς ἐθνικῆς ἑνότητος.»