«Ο ασβός»: το απόλυτο ψυχολογικό θρίλερ του καλοκαιριού…

Πιθανότατα όταν ο Fredrik P. Winter έγραφε τις 480 σελίδες του βιβλίου του «Ο ασβός», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Kaktos, δε φανταζόταν πως μία απλή απάντηση σε ένα δίλημμα θα μπορούσε να φέρει τόση αναστάτωση…

H 6η Νοεμβρίου είναι μία αποφράδα ημέρα, αφού τα τελευταία χρόνια τέτοια ημέρα ένας κατά συρροήν δολοφόνος σκοτώνει, πάντα σε υπόγειο χώρο και πάντα έχοντας εισχωρήσει από το πάτωμα χωρίς ν’ αφήσει ίχνη. Για τον τρόπο που χτυπά, αποκαλείται Ασβός.

Η πλοκή ουσιαστικά αρχίζει όταν η Άνικα Γκράνλουντ βρίσκει στην πόρτα του γραφείου της ένα χειρόγραφο με τίτλο «Είμαι ο Ασβός» και αποτελεί τη βιογραφία του δολοφόνου. Ως συγγραφέα αναφέρει έναν επιτυχημένο συγγραφέα best- seller βιβλίων, ο οποίος όμως έχει εξαφανιστεί εδώ και χρόνια. Είναι άραγε ο συγγραφέας του βιβλίου; Είναι πραγματική βιογραφία ή μυθοπλασία όσα περιλαμβάνονται σ αυτό; Ποιος είναι ο συγγραφέας και το σημαντικότερο ποιος είναι ο Ασβός; Η Άνικα είναι μπροστά σε ένα εξαιρετικό δίλημμα: να εκδώσει ή όχι το βιβλίο. Ο εκδοτικός οίκος κινδυνεύει με πτώχευση και η απόφαση είναι μονόδρομος, η έκδοση θα αποφέρει τα χρήματα που χρειάζονται. Και τότε αρχίζει ο προσωπικός της εφιάλτης.

«Προτού γίνω ο Ασβός ήμουν σαν όλους τους άλλους. Αν με συναντούσες στο δρόμο, δεν θα υποψιαζόσουν ποτέ ότι κάτι πήγε στραβά μ’ εμένα. Κι όμως, θα πλανιόσουν οικτρά. Το κορμί μου, όπως ακριβώς και το δικό σου, έκρυβε μέσα του τον σπόρο του κακού: το μόνο που περίμενε ήταν να φυτρώσει».

Ο Fredrik P. Winter μάς χαρίζει ένα από τα πιο έντονα ψυχολογικά θρίλερ που διαβάσαμε πρόσφατα. Το «βιβλίο» μέσα στο βιβλίο είναι μία ευφάνταστη τακτική γραψίματος, που σε συνδυασμό με τη μετάφραση της Δέσποινας Κανελλοπούλου, δίνει στον αναγνώστη ένα άρτιο αποτέλεσμα. Τα μικρά ολιγοσέλιδα κεφάλαια βοηθούν την πλοκή να εξελιχθεί, αν η αγωνία δε σε αφήνει να το αφήσεις από τα χέρια σου.

«Νομίζεις ότι είσαι ασφαλής μέσα στο ίδιο σου το σπίτι. Κανένας δεν μπορεί να περάσει από τις κλειδωμένες πόρτες σου, από το έξυπνο σύστημα συναγερμού. Αλλά εγώ εισβάλλω από το δάπεδο».

Τελικά ο Ασβός είναι ένα μόνο ένα ακίνδυνο ζωάκι..;

Ένας άγνωστος δολοφόνος στο Γκέτεμποργκ σκοτώνει ανυποψίαστα θύματα, βγαίνοντας ξαφνικά από το δάπεδο των σπιτιών τους και παρασύροοντάς τα μαζί του στις τρύπες που σκάβει. Ποιο είναι το κοινό στοιχείο μεταξύ των θυμάτων; Ποιος είναι ο Ασβός; Πώς διαπερνά το χοντρό τσιμεντένιο δάπεδο; Γιατί τα θύματα ακούνε πρώτα τα γρατζουνίσματα κι από πού προέρχονται αυτά; Αξίζουν τον θάνατο όλοι όσοι ταράζουν τα πλάσματα που προστατεύουν τον Ασβό; Γιατί θυμώνουν αυτά και πώς ξυπνούν από τη νάρκη τους;

Ο Fredrik P. Winter έγραψε ένα ανατριχιαστικό, ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα που διαφέρει αρκετά από τα αντίστοιχα αστυνομικά. Έχουμε να κάνουμε μ’ έναν κατά συρροή δολοφόνο που σκοτώνει μια φορά τον χρόνο και η ιστορία ξεκινάει με την εξαφάνιση του πρόσφατου θύματός του, οπότε όλη η δράση εκτυλίσσεται μέχρι την επόμενη επέτειο δολοφονίας, με αποτέλεσμα να υπάρχει άφθονος χρόνος για να εντρυφήσουμε καλύτερα στις κοινωνικές και οικογενειακές συνθήκες μέσα στις οποίες δρουν οι ήρωες που μας συστήνονται με τα ελαττώματα και τα πλεονεκτήματα που έχουν. Χωρίς αίματα και ακραίες περιγραφές αλλά πάντα με ένταση και υφέρπουσα αγωνία ξεδιπλώνεται ένα μυθιστόρημα με ενδιαφέροντες, καθημερινούς χαρακτήρες που προσπαθούν να βελτιώσουν τη ζωή τους, να αρπάξουν ευκαιρίες, να λύσουν την υπόθεση, ακολουθώντας όχι πάντα το σωστό μονοπάτι, κάτι που θα έχει ολέθριες συνέπειες στη συνέχεια. Ακόμη και η καθαυτή δράση του Ασβού είναι πρωτότυπη: εισβάλλει στα σπίτια μέσα από το δάπεδο χωρίς να αφήνει ούτε ένα ίχνος του και απάγει τα θύματά του, τα οποία παίρνει μαζί του πίσω στα λαγούμια που σκάβει, κάνοντάς τα να γκρεμιστούν, οπότε κανείς δεν ξέρει αν τα θύματα είναι ζωντανά ή όχι. Το κείμενο είναι τόσο κλειστοφοβικό που τα ξυσίματα στους τοίχους και τον φόβο στα σκοτεινά υπόγεια τον ένιωθα κι εγώ σε κάθε σελίδα!

Το μυθιστόρημα ρίχνει το βάρος του στην ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων και όχι στο σασπένς και την αγωνία, παρ’ όλ’ αυτά η κλιμάκωση της πλοκής και οι εξελίξεις στις ζωές των ηρώων δεν είναι καθόλου περιττά ή κουραστικά, αν και πιστεύω πως κάλλιστα θα μπορούσαν να λείπουν ή αρκετές σκηνές να είναι πιο σύντομες. Από την άλλη ο συγγραφέας δε δίνει κανένα στοιχείο για την ταυτότητα του δολοφόνου, δεν επεξηγεί αρχικά τι απέγιναν τα θύματα αφού μπήκαν στα λαγούμια κλπ., με αποτέλεσμα όλα όσα αποκαλύπτονται στο τέλος και φωτίζουν την αλήθεια να μη με ανακουφίζουν από την «κάθαρση», αφού ο Winter δε με άφησε να συμμετάσχω στο παιχνίδι του. Όπως έγραψα και πριν, πρωτότυπη πλοκή, ενδιαφέρουσες ψυχογραφίες, κέντρο βάρους στον άνθρωπο και όχι στη δράση, αλλά θα ήθελα κάπου κάπου κι ένα ψιχουλάκι για τον δολοφόνο. Κάθε κεφάλαιο έχει ως μότο αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Ασβού, του κατ’ εξακολούθηση δολοφόνου. Διαβάζοντάς τα μόνα τους, δημιουργείται μια έγγραφη κατάθεση ψυχής ενώ αν διαβαστούν μαζί με το κυρίως μυθιστόρημα αυξάνουν την αγωνία για την ταυτότητα του Ασβού και για τα κίνητρα των δολοφονιών του. Οι εισαγωγικές αυτές γραμμές με βύθισαν στον ανατριχιαστικό κόσμο του Ασβού, που περιβάλλεται από αδελφούς και αδελφές που σκάβουν για λογαριασμό του, τον βοηθάνε, τον εξοικειώνουν με τα έγκατα της γης, τον υποστηρίζουν σε κάθε του πράξη. Είναι όμως έτσι ή πρόκειται για άλλο ένα παιχνίδι εντυπωσιασμού από μεριάς του δολφόνου;

Η Επιθεωρήτρια Σεσίλια Βρέντε, που αναλαμβάνει την υπόθεση, στην προσωπική της ζωή νιώθει συναισθηματική ανασφάλεια και τελειώνει κάθε ερωτική γνωριμία πριν γίνει σχέση, νιώθοντας ανεξήγητα οικεία με τη μοναξιά της. Το χάρισμά της είναι η επικοινωνία, ξέρει τι να λέει, πώς να απαντάει. Είναι το αντίθετο του βοηθού της, Γιόνας Αντρέν, που ξέρει να γράφει, τα κείμενά του είναι πάντα χρήσιμα για τους συναδέλφους του και για την εισαγγελία, τα συνοπτικά του συμπεράσματα είναι ανεκτίμητα. Η ιστορία αρχίζει να παίρνει διαστάσεις με τη δημοσίευση ενός μυθιστορήματος με τίτλο «Εγώ είμαι ο Ασβός», όπου στην πλοκή αποτυπώνονται λεπτομέρειες γνωστές μόνο σε όσους έχουν αναλάβει την υπόθεση οπότε δεν έχουν βγει δημόσια κι έτσι ο Κνουτ Λέργενταλ των Εσωτερικών Υποθέσεων αρχίζει έρευνα για πιθανότητες διαρροής πολύτιμων στοιχείων, βάζοντας σε κίνδυνο την καριέρα της Βρέντε. Παράλληλα, η Άνικα Γκράνλουντ, εκδότρια ενός οίκου που έχει καιρό να κάνει μεγάλη επιτυχία και το διοικητικό του συμβούλιο αρχίζει να κλείνει τη στρόφιγγα της χρηματοδότησης, είναι αγχωμένη με το μέλλον της δουλειάς της, προβληματισμένη που δεν έχει αποκτήσει ακόμη παιδιά με τον άντρα της, Μάρτιν, παρ’ όλες τις προσπάθειες, και ψάχνουν να αγοράσουν σπίτι, με τη μοναδική προϋπόθεση να μην έχει υπόγειο. Γιατί τα υπόγεια τη γεμίζουν τρόμο και της ξυπνάνε άσχημα συναισθήματα; Τι κρύβει το υποσυνείδητό της; Όλα αλλάζουν όταν μια μέρα ανακαλύπτει το ανωτέρω δακτυλογραφημένο χειρόγραφο, που όλοι διαπιστώνουν πως θα τους ξελασπώσει όμως τίθενται διάφορα ηθικά και πραγματιστικά διλήμματα: Το έγραψε ο δολοφόνος ή κάποιος άλλος; Πόσο αληθινό είναι; Αν πρόκειται για αυτοβιογραφία, γιατί το έγραψε ο δημιουργός του; Τι επιδιώκει; Ποια η σχέση του με τα αληθινά εγκλήματα που γίνονται κάθε 6 Νοεμβρίου; Γιατί αναγράφεται το όνομα ενός συγγραφέα που έχει εξαφανιστεί μυστηριωδώς εδώ και έξι χρόνια; Από κεφάλαιο σε κεφάλαιο η Άνικα γίνεται μια αδίστακτη γυναίκα που βλέπει την εταιρεία στην οποία εργάζεται να καταρρέει κι αυτό την πεισμώνει να κάνει τη μόνη κίνηση που θα δώσει το φιλί της ζωής στη δουλειά της. Είναι έτοιμη όμως για τις συνέπειες; Κι αν κάνει λάθος;

«Ο Ασβός» είναι ένα καλογραμμένο ψυχολογικό θρίλερ που θα δυσκολέψει τα βράδια όσων μένουν σε μονοκατοικίες με υπόγεια, γιατί η παραστατική γραφή σίγουρα θα τους γεμίσει με υποψίες και δυσδιάκριτους ψιθύρους αλλά και ξύσιμο νυχιών στο τσιμεντένιο δάπεδο. Χωρίς έντονη δράση αλλά με καλοδουλεμένες πρώτες ύλες, το μυθιστόρημα είναι γεμάτο ανατριχίλα και αγωνία ως το τέλος χωρίς να καταφεύγει σε ωμές περιγραφές. Φωτίζει την ψυχοσύνθεση χαρακτήρων που ολοκληρώνονται όσο φτάνουμε στο τέλος και που αλληλεπιδρούν με συνέπεια και ρεαλισμό σε πραγματικές ή μη καταστάσεις με τέτοιο τρόπο που δεν μπορούσα να σταματήσω την ανάγνωση αν δεν έφτανα στο τέλος. Τελικά, να κατέβω στο υπόγειο με το πλυντήριο και το στεγνωτήριο ή να πλύνω τα ρούχα μου στο χέρι;