«Ο επισκέπτης»-εκδόσεις Ψυχογιός

Συγγραφέας: Γιώργος Σ. Πολίτης

Γράφει: η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Μετά «Το τελευταίο φιλί», ο Γιώργος Πολίτης μας φέρνει ένα ακόμη βιβλίο, που κρατά το απρόβλεπτο και το ανατρεπτικό μέχρι την τελευταία σελίδα. Όπως γράφει και στο συγγραφικό του σημείωμα: «…το ζητούμενο δεν είναι η κατασκευή ενός ήρωα ή μιας ηρωίδας πρότυπο, που με άριστες περί ηθικής αξίες θα έδινε το παράδειγμα στους αναγνώστες, αλλά η ανεπίδεκτη καταγραφή καθημερινών ανθρώπων, που ίσως κάποιοι από μας κάποτε γνωρίσαμε. Κακά τα ψέματα, δεν υπάρχουν τέλειοι ανάμεσά μας» και συμφωνώ απόλυτα με τον συγγραφέα.

Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται χρονικά αρχές της δεκαετίας του 1960 αλλά και το 1984, ενώ οι τόποι που ζουν οι ήρωες είναι η περιοχή της Θήβας, Λειβαδιάς, Λαμίας και Αθήνας. Οι ιστορίες των οικογενειών που πρωταγωνιστούν μας δείχνουν μια Ελλάδα, που δεν μας είναι άγνωστη. Η θέση της γυναίκας, ο υποβιβασμός, ο εξευτελισμός από τη μάνα του πρωταγωνιστή Νικήτα προς τη νύφη της Μαριγώ για την προίκα, είναι μια μαχαιριά που έζησαν όλες οι γυναίκες της εποχής. «Γυναίκα χωρίς βυζιά παντρεύεται. Χωρίς προίκα όχι» Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει από τις μανάδες μας τη λέξη ξεβράκωτη για όποια γυναίκα δεν έχει προίκα; Πόσες ακόμη δεν έχουμε ακούσει ότι η περιουσία γράφεται στο όνομα του άντρα, χωρίς δικαίωμα διαχείρισης της γυναίκας; Για το κόκκινο σεντόνι της παρθενιάς, «Σου μάτωσε; Για κοίτα μη δεν σου μάτωσε κι έχει ματώσει σε άλλονε. Το σεντόνι έχει μιλιά και λέει». Για τις αγοραίες γυναίκες που τους ξελόγιαζαν και χανόντουσαν περιουσίες και πολλά άλλα που ο συγγραφέας δεν χαρίζεται αλλά στηλιτεύει με την πέννα του. Μας ξεδιπλώνει την ιστορία μιας οικογένειας, που μπορεί να είναι η οποιαδήποτε της διπλανής πόρτας. Ο γλωσσικός ιδιωματισμός της περιοχής γίνεται κτήμα του, η αργκό επίσης όπου χρειάζεται. Η άνεση της γλώσσας σε γυρνά πίσω στον χρόνο και ο αναγνώστης ζει τις συμφορές που έρχονται απανωτές. Γίνεται παρατηρητής των δυο αδελφών που μισήθηκαν και αγάπησαν τον ίδιο άντρα, του πατέρα που ανακάλυψε τον έρωτα μακριά από τη γυναίκα του, μιας μάνας που επέστρεψε στην πρώτη της αγάπη και τέλος μιας δολοφονίας.

Μια άλλη ηρωίδα που με προβλημάτισε η ζωή της, είναι η Ρωσίδα Τάλια, της οποίας ο πατέρας την έβγαλε στην πορνεία, γιατί έπρεπε να προσφέρει στο σπίτι… Στα δεκαπέντε της την εποχή εκείνη του πολέμου μόνο αυτό το επάγγελμα ήταν εφικτό να ακολουθήσει.

Από την αρχή της ανάγνωσης σχηματίστηκε η εικόνα μέσα μου πως η δούλα Στασίνη και η κυρά της, που διηγούνται την ιστορία, είναι οι αόρατοι αφηγητές. Μέχρι τις τελευταίες σελίδες αυτού του μυθιστορήματος, των 510 σελίδων, ο αναγνώστης διακρίνει ένα γερό σύμπλεγμα μιας παράξενης σχέσης, που τον κρατά σε αγωνία μέχρι να φτάσει το τέλος και να βρει τις απαντήσεις του.

Η Σοφία, η Διονυσία, ο Αποστόλης, ο Σαράντης, η Νότα, ο Μάρκος και άλλοι δευτεραγωνιστές, που έπαιξαν ρόλο στις ζωές των πρωταγωνιστών, είναι όλοι κομμάτια της κοινωνίας μας. Αθώοι και ένοχοι, φταίχτες και όχι, παραδείγματα προς μίμηση ή αποφυγή που μας ταξιδεύουν σε μια κοινωνία που ταλαιπωρήθηκε, που άφησε ανεξίτηλα σημάδια στις επόμενες γενιές.

Ο συγγραφέας στο μυθιστόρημά του αποδομεί την κοινωνία, τη διαλύει. Ψυχογραφεί όλους, εστιάζοντας στις ανθρώπινες σχέσεις, και παρά το πλήθος των σελίδων, ούτε κουράζει, ούτε άσκοπα φλυαρεί. Θα σας αρέσει και σας το προτείνω. Ιδιαίτερα στις γυναίκες αναγνώστριες που η μνήμη τους πάλι θα ζωντανέψει και θα σας θυμώσει.

Ποιον επισκέπτη περίμεναν τελικά η κυρά και η δούλα;

Καλοτάξιδο να είναι Γιώργο Πολίτη!

«Η επανάσταση δεν είναι μια πλάνη. Είναι κάτι που μπορεί να συμβεί, κάτι που μπορεί ν’ αλλάξει τον κόσμο. Εκείνο που χρειάζεται είναι μια ιδέα ξεκάθαρη, αντίθετη στη νοοτροπία του κοπαδιού».

«Ξεγελιέται ο θάνατος, η ζωή; Τίποτε δεν ξεγελιέται. Μονάχα ο άνθρωπος που θαρρεί πως όλα τριγύρω του είναι σαν αυτόν, σαν τα μούτρα του..»

«Σήμερα είναι κακό μια γυναίκα να γεννά αστεφάνωτη. Αύριο μπορεί η πολιτεία να τη στηρίζει. …Σιγά μην αφήσουν οι παπάδες τέτοιες ελευθερίες. Σιγά μη δεν καλέσουν γη και ουρανό, μη δεν καλέσουν προσκλητήριο όλους τους φόβους να πείσουν τους ανίδεους»

Καλοτάξιδο και πάλι.

Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσετε.