Γιώργος Βιδάλης-Πρόσω ανάποδα-εκδόσεις Αρμός

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Ο Γιώργος Βιδάλης, δημοσιογράφος, καταγόμενος από το αγαπημένο νησί της Τήνου, είχε εκδώσει ένα μυθιστόρημα το 2006, από τις εκδόσεις Κέδρος, «Τρυφερή είναι η ήττα». Από τότε δεν έχουμε διαβάσει κάτι άλλο. Πρόσφατα εξέδωσε από τις εκδόσεις Αρμός, τη νουβέλα «Πρόσω ανάποδα». Μόνο από τον τίτλο καταλαβαίνει ο αναγνώστης ότι διαβάζοντας θα μυρίζει θάλασσα. Ναι, ο συγγραφέας δε μπορεί να μη βυθιστεί στο υγρό στοιχείο. Η Τήνος αφιερώνεται απλόχερα μέσα σ’ αυτή τη νουβέλα, ιδιαίτερα η Έξω Μεριά. Πόσο ανάποδα πηγαίνει όμως η ζωή των ηρώων της νουβέλας; Και τι θέλει να δείξει ο συγγραφέας, επιλέγοντας αυτή τη φωτογραφία στο εξώφυλλο; Μια φωτογραφία του Δημήτριου Χαρισιάδη, από τη Μύκονο του 1955, από το Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη. Πιστεύω πως είναι δικαιολογημένη η επιλογή διαβάζοντας το.

Το βιβλίο μιλά για την φθινοπωρινή Αθήνα, δύο χρόνια προ κορονοϊού. Ο κορονοϊός βλέπετε έχει αντικαταστήσει το προ Χριστού, κατά ένα τρόπο στη λεκτική μας καθημερινότητα. Δύο άντρες, άγνωστοι μεταξύ τους και διαδοχικά πρώην, συναντιούνται ξαφνικά να κουβεντιάσουν για την πρώην γυναίκα τους, την Ηλέκτρα, που τους έκανε τη ζωή άνω-κάτω. Πολλά άτομα μπλέκονται στην αφήγησή τους. Απαλλαγμένοι και οι δυο πλέον από την παρουσία της στη ζωή τους, διακωμωδούν τις περιπέτειές τους. Ξαφνικά, στη συζήτηση γνωρίζουν, στην ταβέρνα που κάθονται μεταξύ οίνου και μεζέδων, ακούν έναν ηλικιωμένο που παραμιλά. Κουβαλά μαζί του μια σακούλα με σημειώσεις, τις οποίες χάνει μέσα στη βροχή και τις βρίσκει ο ένας εκ των δυο αγνώστων. Ο Μενέλαος τις διαβάζει με πολλή προσοχή, ξετυλίγοντας το κουβάρι των αποκαλύψεων. Γνωρίζει δύο αδέλφια, τελείως διαφορετικούς χαρακτήρες μεταξύ τους. Και τα δυο αδέλφια είναι πολυταξιδεμένα. Ο ένας, ο Γιάννης, είναι ψαγμένος και πολυταξιδεμένος, τυχοδιώκτης και γυναικοκατακτητής. Ο άλλος, ο Πέτρος -αυτόν που γνώρισε στην ταβέρνα-είναι επαγγελματίας συνοδός τουριστικών γκρουπ, γύρισε κι αυτός όλον τον κόσμο, αλλά όταν πήρε σύνταξη, «βούτηξε » στα βιβλία και τις σκέψεις. Δυο διαφορετικοί κόσμοι Ανακαλύπτονται πολλά γεγονότα. Τα δυο αδέλφια κατάγονται από την Τήνο. Ο Μενέλαος πηγαίνει στην Τήνο όπου γεννιέται ένας απρόσμενος έρωτας μετ’ εμποδίων. Ανάποδες συμπεριφορές και τυχερές αναποδιές, εκμυστηρεύσεις κι αναδρομές, ανεξόφλητα γραμμάτια χαμένων ερώτων, ξεφτισμένων ιδεών και νοοτροπιών σε κόσμους σύγχρονους και αλλοτινούς. Ο αναγνώστης θα διαβάζει ένα βιβλίο με έντονη εξομολογητική διάθεση, έναν χείμαρρο εικόνων, ένα ταξίδι στον κόσμο, άλλοτε με πολιτική χροιά κι άλλοτε πολιτισμική αφού τα βιβλία, οι ταινίες συνυπάρχουν μέσα στις σελίδες του. Τα μνημόνια, η δημοκρατία που αναπνέει στο πνεύμα της ασυδοσίας και του καταναλωτισμού. Μας πηγαίνει πιο πίσω στον χρόνο, στην κατοχή, στο αντάρτικο, Δεκεμβριανά..Μια Ελλάδα που καίγεται, συνέρχεται, τραμπαλίζεται.

Η αφήγηση του ενός αδελφού που γύρισε τον κόσμο, που στην Αμερική απέκτησε χρήματα αλλά αμέσως τα έχανε στα διάφορα γούστα, με οδήγησε συνειρμικά στον Έλληνα μετανάστη, που ξέρει να ελίσσεται με όλες τις συνθήκες, λόγω της εξυπνάδας του, χαρακτηριστικό της φυλής μας, κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Γέλασα πολύ με μερικά ευτράπελα στιγμιότυπα, όπως την ασυνεννοησία μεταξύ των ηρώων, συγκινήθηκα με τη μοναχικότητα των δυο αδελφών, με τα ερωτικά σμιξίματα που συνέβησαν, με κάποιες ερωτικές επιστολές που αναγνώστηκαν. Προβληματίστηκα με την εγωπάθεια που έχουν οι άνθρωποι, τις ανθρώπινες σχέσεις και τη συμβίωση των ζευγαριών. Πάνω από όλα, νοστάλγησα τον Πύργο και τον Πάνορμο, με το χειμωνιάτικο χρώμα τους.

Είναι μια νουβέλα, που μπορεί να σας φανεί κωμική στο μεγαλύτερο μέρος της, αλλά ο Γιώργος Βιδάλης περνά μέσα μηνύματα που θα σας προβληματίσουν. Φυσικά δεν μπορώ να αποκαλύψω περισσότερα. Καλοτάξιδη να είναι.