Ένας γάιδαρος, ο Καντισόν, γράφει τ’ απομνημονεύματά του και αφηγείται τις περιπέτειές του με ζωντάνια και αμεσότητα που ξεπερνά πολλές φορές την ανθρώπινη. Η αφήγηση ξεκινάει περιγράφοντας τη ζωή του σε μια αγρότισσα που τον κακοποιεί, μέχρι που καταφέρνει να δραπετεύσει και να βρει καταφύγιο στο δάσος. Ακολουθούν κι άλλα αφεντικά. Όταν τον σέβονται και τον φροντίζουν, εκείνος το ανταποδίδει με υπακοή και καλοσύνη. Όταν όμως του φέρονται με σκληρότητα και βία, γίνεται εκδικητικός και μνησίκακος. Διαθέτει μεγάλη εξυπνάδα και πάντα καταφέρνει να γλιτώνει. Όμως αντιλαμβάνεται ότι αυτό δεν του αρκεί. Πρέπει να είναι πάνω απ’ όλα καλόκαρδος για να κερδίζει την αγάπη και να είναι ευτυχισμένος.
Η Κοντές ντε Σεγκίρ μαγεύει τον αναγνώστη οδηγώντας τον στο σύμπαν της ανέμελης ζωής στη φύση αλλά και τον καθηλώνει με τις συναρπαστικές περιπέτειες του Καντισόν, εμπνέοντας την αγάπη για ένα ζώο αρκετά βασανισμένο και αδικημένο.