Στο βιβλίο παρουσιάζεται η ιστορική διαδρομή της Λήμνου, της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου και της Ικαρίας, των πέντε δηλαδή μεγαλύτερων σε έκταση νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου. Τα νησιά βιώνουν το σταδιακό πέρασμα στον καπιταλισμό κατά την ύστερη οθωμανική περίοδο (1876-1912) και την είσοδό τους στη νεωτερικότητα, μια διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλη τη διάρκεια του «μακρού» 19ου αιώνα. Βαθιές αλλαγές στην οικονομία και την κοινωνία των νησιών παρατηρούνται επίσης κατά τις πρώτες δεκαετίες της μετάβασης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο ελληνικό κράτος (1912-1940).