Καθώς η επιρροή της κοσμικής διακυβέρνησης αυξάνεται και οι κοινωνικοί κανόνες εξελίσσονται, οι Ορθόδοξοι ηγέτες πρέπει να περιηγηθούν στη λεπτή ισορροπία μεταξύ της διατήρησης της θρησκευτικής εξουσίας και της προώθησης του διαλόγου με τους κοσμικούς θεσμούς. Αυτό απαιτεί μια σε βάθος κατανόηση των διασταυρώσεων μεταξύ πίστης, πολιτικής εξουσίας και κοινωνικής δικαιοσύνης, σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο. Η παρούσα παρέμβαση επιχειρεί να καταθέσει έναν ουσιαστικό κριτικό και συγκριτικό κοινωνιολογικό σχολιασμό, αναγνωρίζοντας τη θρησκεία ως ένα ανθρώπινο πολιτισμικό προϊόν που διαμορφώνεται, ορίζεται, επαναπροσδιορίζεται και αλληλοτροφοδοτείται σε βάθος, από τον πολιτισμό που την παράγει. Αυτό σημαίνει ότι κάθε θρησκευτική κοινότητα που φιλοδοξεί να αντέξει στο σύγχρονο πολιτισμικό περιβάλλον, πρέπει να προσπαθήσει να επαναπροσδιορίσει την ύπαρξή της, μέσα από τη δυναμική πρισματική πρόσληψη της ατομικής ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανοχής στη διαφορετικότητα, του αμοιβαίου σεβασμού, της θρησκευτικής ανοχής και της αρμονικής συμβίωσης, στο υπαρκτό πλαίσιο του υφιστάμενου πολυπολιτισμικού και πολυεθνικού παραδείγματος. Καθίσταται, επομένως, αναγκαία μια αναστοχαστική στάση, η οποία θα αναγνωρίζει την εγγενή υποκειμενικότητα της κατανοητικής ερμηνείας, ενώ παράλληλα θα προσπαθεί, για μεθοδολογική αυστηρότητα και αναλυτική ακρίβεια, προϋποθέτοντας, επί της ουσίας, το εξής σαφές προαπαιτούμενο: κάθε εξουσία, από την εποχή των θεμελιωδών απαρχών της νεωτερικότητας, οφείλει να είναι δημοκρατική και κατά συνέπεια να υπόκειται υποχρεωτικά σε δημοκρατικό έλεγχο.