«EΓΩ ΕΙΜΑΙ ΠΟΙΗΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ». Η γνωστή φράση του Κ. Π. Καβάφη έστρεψε, ήδη από τον
Μεσοπόλεμο, την καβαφική κριτική στην επίμονη αλλά και αντιφατική αναζήτηση του ρόλου
της ιστορίας στην ποίησή του. Αμέσως μετά το θάνατο του ποιητή (1933), ο Τίμος Μαλάνος
ισχυριζόταν πως ο Καβάφης «ταξίδεψε τη διαστροφή του στην ιστορία». Από τα ιατρικά
έντυπα έως τα λαϊκά περιοδικά της εποχής, ο Καβάφης περιγράφεται ως ένας ασθενής με
συμπτώματα και συμπλέγματα. Αντιδρώντας σε αυτή την άποψη, τη δεκαετία του 1940 ο
Γιώργος Σεφέρης υποστήριξε πως «έξω από τα ποιήματά του ο Καβάφης δεν υπάρχει». Για τον
Σεφέρη, το σπουδαιότερο μέσο που είχε ο Καβάφης για να γράψει ποίηση ήταν η « αίσθηση της
Ιστορίας ». Ξετυλίγοντας αυτό το νήμα, τη δεκαετία του 1960 ο Στρατής Τσίρκας παρουσίασε
έναν «πολιτικό Καβάφη», που ενδιαφερόταν ενεργά για τα ζητήματα της βρετανικής αποικίας
αλλά και της ελληνικής παροικίας στην Αίγυπτο.
Στην παρούσα μελέτη εξετάζονται ιστορίες και διαμάχες της καβαφικής κριτικής (1933-1963)
που δεν σχετίζονται μόνο με την ποίηση και την ιστορία αλλά και με τη σεξουαλικότητα, το
μοντερνισμό, την αποικιοκρατία. Με αφορμή τον «απατηλό γέρο» της Αλεξάνδρειας,
παρακολουθούμε πώς μεταμορφώνονται οι εικόνες του παρελθόντος και πώς η ποίηση γίνεται
μια μορφή ιστοριογραφίας.