Απ’ τις μορφές που η δράση τους σημάδεψε ανεξίτηλα τη μοίρα αυτού του τόπου, ο εθνεγέρτης κι εθνομάρτυρας Δεσφινιώτης Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας, έχει αποτυπωθεί στη συλλογική μνήμη. Ωστόσο τα εξακριβωμένα βιογραφικά του στοιχεία, ελλιπή κι ανεπαρκή, αποθησαυρισμένα από χρόνια, υποβάλλουν μια ασίγαστη επιθυμία πλήρωσης κενών, για κάτι περισσότερο των ολίγων διαθεσίμων.
Μετά και τον εορτασμό της επετείου των 200 χρόνων, ας απελευθερωθούμε απ’ την παραχάραξη των τοπικιστικών μικροτήτων - σκοπιμοτήτων, μελετώντας, ελέγχοντας, καταδεικνύοντας και σίγουρα μη αναπαράγοντας ανυπόστατα. Στο μεγαλείο του ’21, η υπόμνηση του Δ. Σολωμού είναι όλο και περισσότερο αναγκαία: Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές!