Αποτελεί κοινή διαπίστωση πως όλοι είμαστε σε θέση να διατυπώσουμε κάποιο σχόλιο σχετικά με την πλοκή ενός μυθιστορήματος, μιας κινηματογραφικής ταινίας ή ενός θεατρικού έργου. Ισχυριζόμαστε πως η πλοκή «μας κρατάει», είναι «σφιχτή» και «καλοσχεδιασμένη», λέξεις και φράσεις που υποδηλώνουν έναν αφανή μηχανισμό που διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον της ανάγνωσης, αποτελεί θεματοφύλακα της συνοχής του γραπτού έργου και αναδεικνύει την τεχνική προετοιμασία του συγγραφέα. Υπήρξε, όμως, η πλοκή ως παρασκηνιακή και κινητήριος κειμενική δύναμη, ένα συγκεκριμένο αντικείμενο μελέτης της ποίησης και μετέπειτα της πεζογραφίας; Η απάντηση θα σημείωνε πως βρίσκεται εν ενεργεία από την αρχαία ελληνική τραγωδία ακόμη, παρ’ όλα αυτά, την αντιλαμβανόμασταν πάντοτε ως μια υποσυνείδητη σύνθεση και εκδήλωση, το αποτέλεσμα της δομιστικής δεξιότητας του συγγραφέα, εμπνευσμένη από τα βιώματα και τις αναμνήσεις του, τα ιστορικά και μυθικά γεγονότα, τα μοτίβα των θεματικών σε παλιότερα έργα διάνοιας.

Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να φιλοξενήσει το μεγαλύτερο και σημαντικότερο μέρος του φάσματος των σκέψεων, ιδεών, επινοημένων όρων και ακαδημαϊκών διατυπώσεων για αυτό που σήμερα ονομάζουμε πλοκή σε ένα πεζογραφικό σύμπαν. Εξαιτίας αυτού επένδυσε, αρχικά, σε μια ιστορική επισκόπηση και έναν κριτικό σχολιασμό των θεωρήσεών της, από τον Αριστοτέλη έως τις πολιτισμικές σπουδές του 20ού αιώνα. Η ανάπτυξη των μεθοδολογικών της αρχών επικεντρώνεται στη χρήση προεπιλεγμένων μοτίβων, αφηγημάτων με εγνωσμένη αποτελεσματικότητα της περιπλοκής των γεγονότων τους, που εμπεριέχουν αναγνωρίσεις και περιπέτειες, πραγματικές ιστορίες από τη ζωή, την πορεία, τα πάθη, την πτώση και τον θρίαμβο του ανθρώπινου γένους ή μείξεις μυθοπλασίας και ιστορικής πληροφορίας με αναλογία που επαφίεται στη συγγραφική διακριτική ευχέρεια.

Για την ανάδειξη των μηχανισμών της πλοκής αξιοποιούνται παραδείγματα έργων από την ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία, παρατίθενται διαγράμματα, πίνακες, και αναλύονται κείμενα μέσω της εργαστηριακής δημιουργικής γραφής.