Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Τα Βραβεία του Αναγνώστη είναι πιστεύω από τα πιο επιδραστικά λογοτεχνικά Βραβεία με άμεσο αντίκτυπο στην προτίμηση των αναγνωστών. Και όταν λέω «Βραβεία» δεν εννοώ μόνον τα διακριθέντα βιβλία. Η διάκριση ξεκινά από τις μικρές λίστες οι οποίες είναι από μόνες τους αναγνωστικές προτάσεις και ως τέτοιες τις παραθέτουμε.

Διαβάζετε τον Αναγνώστη
ΚΑΙ στο ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ
μέσα από το Bookia App

Την εκδήλωση άνοιξε ο διευθυντής του περιοδικού Ο Αναγνώστης, Γιάννης Μπασκόζος, με μία εισαγωγή στα σημαντικά γεγονότα που αφορούν το Βιβλίο. Έδωσε το βήμα στην Κατερίνα Κωστίου η οποία προλόγισε και παρέδωσε το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο στον Βρασίδα Καραλή. Ακολούθησε η Μαρίζα Ντεκάστρο η οποία προλόγιζε και παρέδωσε το Βραβείο Νίκου Θέμελη στην Ιφιγένεια Θεοδώρου και ο καθηγητής γραφιστικής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Γιώργος Ματθιόπολος, ο οποίος προλόγισε και παρέδωσε το Βραβείο Καλλιτεχνικού Σχεδιασμού και Τυποτεχνίας στον Γιάννη Μαμάη.

Τέλος, έγινε η απονομή των Λογοτεχνικών Βραβείων σε όλες τις κατηγορίες από τους Γιώργο Περαντωνάκη, Ελένη Σβορώνου και Ιεροκλή Μιχαηλίδη μπροστά στο σκηνικό ενός μικρού βιβλιοπωλείου ενώ ο Βασίλης Τζαβάρας γέμιζε την αίθουσα με αυτοσχεδιασμούς στην κιθάρα του.

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες από τον Σπύρο Κατωπόδη.

1. Τα Βραβεία στις Κατηγορίες

Οι Κριτικές Επιτροπές των Βραβείων του Αναγνώστη έδωσαν στη δημοσιότητα τις Μικρές Λίστες των υποψηφίων για βράβευση βιβλίων για τα όσα εκδόθηκαν τη χρονιά 2024.

Η τελετή απονομής των Βραβείων έγινε την Τρίτη 10 Ιουνίου στο Μουσείο Μπενάκη. Στην ίδια τελετή απονεμήθηκαν και το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο, το Βραβείο Νίκου Θέμελη και το Βραβείο Καλλιτεχνικού Σχεδιασμού και Τυποτεχνίας.

Στις λίστες που ακολουθούν ξεχωρίσαμε τους νικητές και προσθέσαμε και συνδέσμους στα βιβλία, τους δημιουργούς και τους εκδότες ώστε με ένα απλό κλικ να δείτε περισσότερες πληροφορίες για αυτά αλλά και να τα βάλετε στη δική σας λίστα μέσα από το Bookia App (σημ. στη σελίδα του εκάστοτε βιβλίου μέσα στο App, επιλέξτε "+ Προσθήκη στη βιβλιοθήκη μου" και χαρακτηρίστε το ως "Το θέλω" ώστε να το έχετε θυμηθείτε την επόμενη φορά στο βιβλιοπωλείο ;-)).

Α. ΒΙΒΛΙΑ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Μυθιστόρημα

Βασιλική Πέτσα, Δεν θ’ αργήσω (Πόλις) Λίβερπουλ, 1989-2009. Είκοσι χρόνια μετά την ποδοσφαιρική τραγωδία που συντάραξε τη Βρετανία. Ένας άλλος κόσμος, μια άλλη ζωή. Η πόλη αναπτύσσεται δυναμικά, οι αλλοτινοί έφηβοι -η Κέισι, ο Άντι, η Τζέσικα, ο Τζον- μεγάλωσαν, άλλαξαν συνήθειες, προσαρμόστηκαν σε μια ήσυχη καθημερινότητα, απέκτησαν οικογένεια, σταθερές δουλειές. Όλοι; Όχι όλοι. Ο κεντρικός ήρωας, ιδιοκτήτης φωτογραφείου που φυτοζωεί, αναγκάζεται να επιστρέψει νοερά στην εποχή που τα τείχη έπεφταν ή έμεναν ακλόνητα, κατά περίπτωση, για να αντιμετωπίσει τα φαντάσματα του παρελθόντος. Ένα μυθιστόρημα για το τι σημαίνει, μερικές φορές, να είσαι επιζών: να αγωνίζεσαι να προχωρήσεις μπροστά, να ξαπλώνεις κατάκοπος το βράδυ, και το επόμενο πρωί -κάθε πρωί-, ανοίγοντας τα μάτια, να συνειδητοποιείς πως δεν βρίσκεσαι ούτε βήμα μακριά. Πως είσαι ακόμα εκεί.

• Θεόδωρος Γρηγοριάδης, Ελσίνκι (Πατάκης)
• Χριστιάννα Γύρα, Pro bono (Eστία)
• Μίνως Ευσταθιάδης, Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους (Μεταίχμιο)
• Δημήτρης Καρακίτσος, Αυτός ο χειμώνας (Αντίποδες)
• Δημοσθένης Κούρτοβικ, Ο ήχος της σιωπής της (Εστία)
• Νίκος Α. Μάντης, Αδύνατες πόλεις (Καστανιώτης)
• Σοφία Νικολαΐδου, Δικά μας παιδιά (Μεταίχμιο)
• Ιωάννα Ντούμπρου, Αρκτικός (Πατάκης)
• Άγης Πετάλας, Κυμύλη ή η νήσος των δυνατοτήτων (Εστία)

Νουβέλα

Κατερίνα Χανδρινού, Χωλ (Κείμενα) Το Χωλ, ιδιότυπο θρίλερ δωματίου, συνεχίζει να πραγματεύεται το θέμα του οίκου που άνοιξε με το αφήγημα, Κόρκυρα. Ο οίκος, εδώ, πρωταγωνιστεί σαν ίδρυμα και σαν τρόφιμος. Το σύγχρονο σπίτι κλείνεται στον εαυτό του και αναρωτιέται εμμονικά για την κατασκευή και τη διαρρύθμισή του. Tο χωλ εξέλιπε σταδιακά και η κατάργησή του επηρέασε τους ανθρώπους και τις μεταξύ τους σχέσεις. Στο έγκλειστο σπίτι άλλοτε απαντούν οι ένοικοι, άλλοτε διάφοροι ήχοι και τριγμοί, άλλες φορές οι ηθοποιοί των ταινιών που προβάλλονται στο άδειο του σαλόνι και κάποτε οι νεκροί αρχιτέκτονες.

• Γιάννης Δενδρινός, Όλοι αγαπούν τα τραύματά τους (Διόπτρα)
• Ερατώ Ιωάννου, Του κανενός (Μωβ Σκίουρος)
• Μιχάλης Μακρόπουλος, Μαργαρίτα Ιορδανίδη (Κίχλη)
• Μαρία Μαμαλίγκα, Μερκάντο (Εστία)
• Κώστας Μίντζηρας, Στην πόρτα (Ποταμός)
• Νικήτας Σινιόσογλου, Aπομονωτήριο λοιμύποπτων ζώων (Κίχλη)
• Δημήτρης Τανούδης, Το μούδιασμα (Στερέωμα)
• Βάσια Τζανακάρη, Γεννιέται ο κόσμος (Καστανιώτης)
• Βασίλης Τσιαμπούσης, Χυμευτή αγάπη μου (Εστία)

Διήγημα

Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Φάλτσα κεφαλής (Πατάκης) Μήνες έψαχνα τίτλο γι’ αυτά τα διηγήματα. Είχα βρει καμιά δεκαριά, όμως κανένας δεν μου άρεσε ιδιαίτερα. Μια μέρα πήγα να βάψω το αυτοκίνητο – ο βαφέας ήταν ένας Ρωσοπόντιος που μιλούσε σπαστά ελληνικά. Μου είπε πως θα χρειαστεί μια βδομάδα να κρατήσει το όχημα για να κάνει τη βαφή. Και συμπλήρωσε γενναιόδωρα: «Θα σου δώσω αυτό το “Seicento” [ένα «FIAT» παλιατζούρα τριακονταετίας] να κυκλοφορείς, να κάνεις τη δουλειά σου μέχρι να τελειώσω». «Και πόσο το πήρες αυτό το “Seicento”;» τον ρωτώ. «Πεντακόσια ευρώ μεταχειρισμένο», μου απαντάει, «αλλά έριξα άλλο ένα χιλιάρικο και του άλλαξα μπουζί, σασμάν, τα πάντα, μέχρι και φάλτσα κεφαλής». Μόλις άκουσα τι είπε, σκέφτομαι: «Αμάν, βρήκα τίτλο». Ο άνθρωπος ήθελε να πει «φλάντζα κεφαλής», όμως λόγω του ότι δεν ήξερε καλά ελληνικά, έκανε το λάθος (που είναι και το σωστό) λέγοντας: «Φάλτσα κεφαλής».

• Νίκος-Αδάμ Βουδούρης, Πολλών ετών αγόρι (Πατάκης)
• Κυριακή Διάμεση, Όπως αξίζει να πεθαίνουν οι άνθρωποι (Ο Μωβ Σκίουρος)
• Κωνσταντίνος Δομηνίκ, Κακό ανήλιο (Ίκαρος)
• Μαρία Κοπανίτσα, Νύχια περλέ (Ποταμός)
• Αχιλλέας Κυριακίδης, Το κερί του Καρτέσιου (Πατάκης)
• Δήμητρα Λουκά, Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου (Κίχλη)
• Μαρία Μανωλέλη, In God we trust (Ποταμός)
• Μισέλ Φάις, Αμήν. Προσευχές στο κενό (Πατάκης)
• Δημήτρης Χριστόπουλος, Δωδεκάτη Φεβρουαρίου (Ποταμός)

Πρωτοεμφανιζόμενοι στην Πεζογραφία

Αταλάντη Ευριπίδου, Εκείνοι που δεν έφυγαν (Πόλις) - Ένας δήμιος αναζητά τη δράκαινα πέρα απ' τα γυάλινα βουνά, προσπαθώντας να λύσει την κατάρα που κουβαλάει. - Μια χήρα προσπαθεί να αναπαύσει τον άντρα της που βρικολάκιασε, ψάχνοντας απαντήσεις στα παλιά του λημέρια. - Ένας νεαρός Κλέφτης κινεί γη και ουρανό για να γλιτώσει τον Καπετάνιο του από τη μυστηριώδη αρρώστια που τον ταλαιπωρεί, μέχρι τη στιγμή που θα πέσει στην ανάγκη μιας νεράιδας. - Μια ανύπαντρη μητέρα ιστορεί έναν ψεύτικο σύζυγο τόσες φορές, που καταλήγει να τον φέρει στη ζωή. - Μια τραγουδίστρια καμπαρέ μαθαίνει ένα πολύτιμο μυστικό, ικανό να ανατρέψει τα πάντα στον αγώνα εναντίον των Γερμανών, αλλά με τρομερό κόστος. - Δυο αποξενωμένα αδέλφια συναντιούνται ξανά στο πατρικό τους σπίτι κι εξετάζουν τα αίτια της απομάκρυνσής τους και τον μύθο της οικογένειάς τους. - Έντεκα φοιτητές εξαφανίζονται στην Αθήνα κι εμφανίζονται μερικούς μήνες αργότερα, αλλαγμένοι για πάντα. Καλύπτοντας το διάστημα από την oθωμανική κατοχή μέχρι και σήμερα, τα διηγήματα της συλλογής εξιστορούν το χρονικό ανθρώπων στο περιθώριο της Ιστορίας: γυναίκες, κουήρ άτομα, εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες, μπάσταρδα, σεξεργάτριες - ήταν ανέκαθεν παρόντες, παρότι σπάνια ορατοί, και ποτέ δεν έφυγαν. Επτά ιστορίες με φόντο μια ολοένα και λιγότερο μυθική Ελλάδα, όπου οι θρύλοι χάνονται, η ελευθερία στηλιτεύεται και η αλληλεγγύη είναι το μόνο που απομένει. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

• Σίσσυ Αγγελάκου, Η νύχτα ακίνητη (Γραφή)
• Νικήτας Δεσποτίδης, Η διαδρομή τους την Πέμπτη τα μεσάνυχτα (Ποταμός)
• Χαρά Ζυμαρά, Ηρεμίας 21 (Το Ροδακιό)
• Έλενα Καρακούλη, Δέκα τρόποι να εκτεθείς (Καστανιώτης)
• Αντώνης Μπουρμάς, Στιγμιότυπα υπερθέσεως (Γραφή)
• Βαγγέλης Σέρφας, Όχι, μην μπαίνετε στον κόπο (Πατάκης)
• Γιώτα Ταχταρά, Οχτώ λεπτά (Ενύπνιο)
• Θοδωρής Τσομίδης, Η γέννα (Πατάκης)

Δοκίμιο-Μελέτη

Γιάννης Παπαθεοδώρου, Άγραφες ιστορίες για τις Ακυβέρνητες Πολιτείες του Στρατή Τσίρκα (Άγρα) EΞΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤA την πρώτη έκδοσή της, το βιβλίο αυτό επιστρέφει στην τριλογία του Στρατή Τσίρκα για να φωτίσει μερικές «άγραφες ιστορίες» και αθέατες όψεις των Ακυβέρνητων πολιτειών. Παρακολουθούμε την πολιτική συζήτηση για τη Λέσχη και την απόπειρα προληπτικής λογοκρισίας της τριλογίας από τους κομματικούς μηχανισμούς του ΚΚΕ. Σε ό,τι αφορά τον « σκληρό Απρίλη » του ’44, βλέπουμε πως, ενώ το «κίνημα της Μέσης Ανατολής» στάθηκε αρχικά για τον Τσίρκα η αφορμή να κάνει «τη δουλειά του ιστορικού που δε βρέθηκε», η Νυχτερίδα εξελίχθηκε σε μια αφήγηση γύρω από το τραύμα και τη μνήμη. Τέλος, σε μια εποχή που σηματοδοτεί το τέλος της βρετανικής αποικιοκρατίας στην Αίγυπτο, παρατηρούμε πώς ο Τσίρκας φέρνει με την Αριάγνη στο προσκήνιο τη φωνή των «σιωπηρών ιθαγενών», δείχνοντας, ταυτόχρονα, πόσο συγκρουσιακές αλλά και πόσο αλληλένδετες είναι οι μητροπολιτικές και οι αποικιακές ιστορίες. Με παράλληλες αναγνώσεις στα αρχειακά τεκμήρια και στο μυθιστόρημα, το βιβλίο αυτό εξερευνά τη σχέση λογοτεχνίας και ιστορίας σε ένα από τα πιο εμβληματικά πεζογραφικά έργα του 20ού αιώνα.

1. Παντελής Βουτουρής, Κάπου στην Κύπρο, στον νομό Πρεβέζης. Εισαγωγή στην ποιητική του Κώστα Μόντη (Ερατώ)
2. Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Αγραμματοσύνης Εγκώμιον. Κριτική ανάγνωση της αισθητικής του λαϊκού (Επίκεντρο)
3. Άννα Καρακατσούλη, «Το ξίφος του πνεύματος». Βιβλίο, πολιτισμική ηγεμονία και άκρα δεξιά στην Ελλάδα μετά το 1974 (Gutenberg)
4. Δημήτρης Κόκορης, Άθλημα ή αθλιότης; To ποδόσφαιρο και η φιλοσοφία του στη νεοελληνική λογοτεχνία του εικοστού αιώνα (Πεδίο)
5. Λυκούργος Κουρκουβέλας, Φραντς Κάφκα. Πολιτική και κουλτούρα στη μεταπολεμική εποχή (Πεδίο)
6. Στρατής Μπουρνάζος, Η ιστορία μιας ματαίωσης. Το CCF και ο πολιτισμικός ψυχρός πόλεμος στην Ελλάδα (1950-1967) (Αντίποδες)
7. Ανδρέας Πανταζόπουλος, Η πολιτική της αντιπροσώπευσης. Ντοστογιέφσκι-Παπαδιαμάντης-Κόντογλου (Αρμός)
8. Δημήτρης Τζιόβας, Ιστορία, έθνος και μυθιστόρημα στη μεταπολίτευση. Τραύμα, μνήμη και μεταφορά (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
9. Θανάσης Χατζόπουλος, Ονομαστική αξία (Εκδόσεις του Εικοστού πρώτου)

Ποίηση

Κώστας Καναβούρης, Τα παιδιά του Ζαμπρίσκι Πόϊντ. Μικρή ανθολογία προβλημάτων (Πόλις) Το πρόβλημα του πολλαπλασιασμού Έβλεπα το κεφάλι του να κατρακυλάει. Είχε ήλιο. (Είναι ηλιόλουστες οι μέρες που γεννιούνται οι δολοφόνοι.) Ύστερα είδα το κεφάλι της, ύστερα είδα πάλι το κεφάλι του, και ξανά το κεφάλι της. Ύστερα είδα τα κεφάλια τους πολλαπλασιασμένα. Πιο ύστερα έχασα το λογαριασμό. Σαν να βλέπεις πολλαπλασιασμένο ένα Ζαμπρίσκι Πόιντ τεράστιο. Ίτε παίδες, παιδιά του Ζαμπρίσκι Πόιντ, ψιθύρισα, κι έτσι όπως ήμουν, με τα ρούχα της δουλειάς, βγήκα έξω, στα μολυσμένα χρόνια, και μέχρι τώρα δεν έχω δει τίποτα πιο ολόκληρο από τα κεφάλια τους να κατρακυλάνε βροντώντας στον ύπνο και στον ξύπνο μου.

• Κώστας Βραχνός, Τσακίρ κέφι (Νεφέλη)
• Ζέφη Δαράκη, Accordion (Ύψιλον)
• Γιάννης Ευθυμιάδης, Homo erectus (Νεφέλη)
• Σταύρος Ζαφειρίου, Το χρονικό του πάντοτε τελευταίου θανάτου (Νεφέλη)
• Λένια Ζαφειροπούλου, Φύση μισή. Τα χειρόγραφα από το σπίτι του λόφου (Πόλις)
• George Le Nonce, Μαντείο (Άγρα)
• Τώνια Μποτονάκη, Τη γλώσσα της την πέταξαν στη γάτα (Θράκα)
• Σταμάτης Πολενάκης, Προς Δαμασκόν (Ενύπνιο)
• Δήμητρα Χριστοδούλου, Σε αβαρές φαλτσέτο. Μουσικές και ιστοριούλες για σφύριγμα (Θράκα)

Πρωτοεμφανιζόμενοι στην Ποίηση

Γιώργος Χ. Ζαχαρόπουλος, Αγρός αίματος (Ο Μωβ Σκίουρος) ΠΡΟΜΝΗΣΙΑ Στραγγίζει το φως μου αυτή η νεκρόπολη δειλοί, με ποδοπάτησαν, φέρουν όλοι στο ύβωμα ένα κατάρτι σκουληκιασμένο ψωμί με ταΐζουν και μουσική από τρίξιμο οδόντων σε κάθε βήμα ιδρώνω αίμα μα σαν φτάσω μπρος στο άβατο ἵσταμαι καὶ ἐξίσταμαι καθώς γελώντας ανακλίνεις τον λαιμό σου

• Έφη Ζωγράφου, Οικόσιτοι διαμελισμοί (Θράκα)
• Χρίστος Κινάνι, Προσάναμμα (Κάπα Εκδοτική)
• Μαρία Kωνσταντοπούλου, Κόρη (Αντίποδες)
• Μαρία Λεβαντή, H Περσεφόνη φορά ψηλό καπέλο (Εκδόσεις ΑΩ)
• Μαρία Μιραχτσή, Σουβενίρ (Κάπα Εκδοτική)
• Μαρία Ρέστα, Πεσάχ (Θράκα)
• Φωτεινή Σίμου, Καπνίζοντας τα δάχτυλα των άλλων (Κείμενα)

Β. ΠΑΙΔΙΚΟ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

Παιδικό βιβλίο με εικονογράφηση

Νάντη Χατζηγεωργίου, Φτιάχνω έναν πύργο (Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων) Είναι αυτό το ψηλό κτήριο ένας φανταστικός τόπος, ένας χώρος για όλους ή µήπως ο λόγος που θα γίνουµε εχθροί; Δύο αλεπούδες συζητούν γύρω από το ζήτηµα του Πύργου. Ένας διάλογος για τον τρόπο που χτίζει κανείς και κατοικεί τον κόσµο, για την συνύπαρξη στο ζωικό βασίλειο επί της γης, για τα µεγάλα όνειρα που υλοποιούνται κι εκείνα που εγκαταλείπονται. Μια ιστορία για µικρά και µεγάλα παιδιά – καθώς οι µεγάλοι δεν είναι ακριβώς µεγάλοι και τα παιδιά δεν είναι ακριβώς παιδιά.

• Κατερίνα Ζωντανού, Πώς είναι ο κόσμος, εικονογράφηση: Κέλλυ Ματαθία-Κόβο (Μεταίχμιο)
• Δέσποινα Ηρακλέους, Το σπίτι μου, εικονογράφηση: Φωτεινή Στεφανίδη (Καλειδοσκόπιο)
• Μάνος Κοντολέων, Τα δώρα, εικονογράφηση: Ιφιγένεια Καμπέρη (Πατάκης)
• Αγγελική Μπόζου, Τι κοιτάζουν; (Μικρή Σελήνη)
• Σοφία Πανίδου, Βλέπω τον κόσμο όπως είμαι, εικονογράφηση: Κώστας Μαρκόπουλος (Παπαδόπουλος)
• Θοδωρής Παπαϊωάννου, Ευτυχία, εικονογράφηση: Πέτρος Μπουλούμπασης (Ίκαρος)
• Βασίλης Τερζόπουλος, Άνοιξε τα μάτια, εικονογράφηση: Πέτρος Μπουλούμπασης (Υδροπλάνο)
• Τασούλα Τσιλιμένη, Ένα δέντρο μεγαλώνει παντού, εικονογράφηση: Χαρά Μαραντίδου (Καλειδοσκόπιο)
• Μαρία Χρυσικού, Το ταξίδι της άγριας ρίγανης, εικονογράφηση: Zafouko Yamamoto (Πατάκης)

Λογοτεχνικό βιβλίο για παιδιά

Πέτρος Χριστούλιας, Η μαγεμένη (Ίκαρος) Τέσσερα παιδιά, το καθένα με τη δική του ιστορία, γίνονται μια παρέα. Το πλούσιο παρελθόν της Θεσσαλονίκης, της πόλης όπου κατοικούν, θα αποτελέσει το κίνητρο ώστε να ζήσουν μια περιπέτεια που θα αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στη μνήμη και την καρδιά τους. Μια περιπέτεια για τη φιλία και τη διαφορετικότητα, µε φόντο τις Μαγεμένες, τις Καρυάτιδες της Θεσσαλονίκης.

• Κυριάκος Αθανασιάδης, Ο παράξενος Αδάμ και το φεγγάρι, εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια (Ψυχογιός)
• Λένα Διβάνη, Ραντεβού με τη βασίλισσα, εικονογράφηση: Φίλιππος Αβραμίδης (Πατάκης)
• Γιάννης Παπαδάτος, Φεγγάρια παιδιά, εικονογράφηση: Βασω Ψαράκη (Πατάκης)
• Μαρία Σκαμάγκα, Ο πολύγραφος, ή το καλοκαίρι των ηρώων (Μεταίχμιο)
• Χριστίνα Φραγκεσκάκη, Το ποδήλατό του, εικονογράφηση: Πέτρος Μπουλούμπασης (Καλειδοσκόπιο)

Λογοτεχνικό βιβλίο για εφήβους

Γιώργος Παναγιωτάκης, Αμφίβια (Πατάκης) Μια πόλη. Δυο παιδιά. Ένας έρωτας. Δυο δεκαεξάχρονα παιδιά από διαφορετικές γειτονιές της πόλης γνωρίζονται και έρχονται κοντά χάρη στο κοινό τους ενδιαφέρον για μια διάσημη social media περσόνα. Όταν θα μάθουν κάτι που θα τα συγκλονίσει, θα πάρουν μαζί μια παράτολμη απόφαση. Θα τα λυτρώσει ή θα τα εγκλωβίσει; Ο έρωτας, η αναζήτηση της σεξουαλικής ταυτότητας, η σκληρότητα της εφηβείας και η λαχτάρα για τη ζωή, σ’ ένα μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στις σκοτεινές και στις φωτεινές γωνιές του κόσμου μας.

• Άντρη Αντωνίου, Στον δρόμο για το σπίτι (Ψυχογιός)
• Άννα Κουππάνου, Όταν μας άφησε η θάλασσα (Πατάκης)
• Βέρα Πρατικάκη, Ξεδιπλώνοντας τα αστέρια (Ψυχογιός)
• Μαίρη Τσόγκα, Όντι, εικονογράφηση: Μάρια Μπαχά (Καλειδοσκόπιο)

Βιβλίο γνώσεων

Εύη Πίνη, Η κυρά της Ελευσίνας (Πατάκης) Ο Έντουαρντ Κλαρκ ένιωσε τα γόνατά του να λυγίζουν από τη συγκίνηση και κάθισε σε μια πέτρα. «Τζον…» άρχισε να λέει, «έχω την αίσθηση ότι φτάσαμε στο τέλος…» Ο μαθητής του τον κοίταξε απορημένος. «Τώρα το νιώθω!» συνέχισε ο Κλαρκ. «Το ταξίδι μας είχε έναν σκοπό, έναν προορισμό, μόνο που δεν ήξερα ποιος είναι αυτός. Και σήμερα μου αποκαλύφθηκε!» «Ο προορισμός μας ήταν η Δήμητρα;» «Ναι, αγαπητό μου παιδί. Η Δήμητρα ήταν αυτή που μας κάλεσε στο ιερό της για να γίνουμε οι σωτήρες της!» Η αρπαγή της «θεάς Δήμητρας» από την Ελευσίνα, η αρπαγή της Αφροδίτης από τη Μήλο και των γλυπτών από τον ναό της Αφαίας στην Αίγινα είναι μόνο τρεις από τις πολλές περιπτώσεις λεηλασίας αρχαιοτήτων που συνέβησαν στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα από τα τέλη του 18ου μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα. Γνωρίστε τους πρωταγωνιστές των τριών αυτών ιστοριών και τις συναρπαστικές τους περιπέτειες και ζήστε την ατμόσφαιρα της εποχής όπου κορυφώθηκε το μεγάλο «κυνήγι των αρχαιοτήτων», λίγα χρόνια πριν ξεσπάσει η επανάσταση του 1821.

• Σάντη Αντωνίου, Πόσα μέτρα είναι ο κόσμος μας;, εικονογράφηση: Έλενα Τσιγαρίδου (Καλειδοσκόπιο)
• Μυρτώ Δεληβοριά, 1, 2, 3 Ήρθε η σειρά σου! Ακόμα πλένεις την ουρά σου; (Παπαδόπουλος)
• Βασιλική Μαρκάκη – Ζήνων Ζαμπακίδης, Γυναίκες αρχαίες και βυζαντινές που άγγιξαν και ξεπέρασαν τον μύθο, εικονογράφηση: Ρένια Μεταλληνού (Παπαδόπουλος)
• Θεόδωρος Παπακώστας, Η αρχαιότητα είναι παιχνιδάκι, εικονογράφηση: Faze Design Studio (Key Books)
• Αλεξάνδρα Σέλελη, Ιστορίες για εφτάψυχα σκουπίδια, εικονογράφηση: Πετρούλα Κρίγκου (Καλέντης)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΗΣ ΓΙΑ ΒΙΒΛΙΑ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Αγγελής Δημήτρης, ποιητής, διευθυντής περ. Φρέαρ, Κατερίνα Κωστίου, καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών, Γιώργος Περαντωνάκης, Δρ. φιλολογίας, κριτικός λογοτεχνίας, Βαρβάρα Ρούσσου, ΕΔΙΠ, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Αριστοτέλης Σαΐνης, φιλόλογος, κριτικός λογοτεχνίας, Κατερίνα Σχινά, μεταφράστρια, κριτικός λογοτεχνίας, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, κριτικός λογοτεχνίας.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

Ελένη Γεωργοστάθη, συγγραφέας, κριτικός, Αγγελική Γιαννικοπούλου, Καθηγήτρια Παιδικής Λογοτεχνίας ΕΚΠΑ, Νίκη Κωνσταντίνου – Σγουρού, εκπαιδευτικός, Αγγελική Φουρνάρη, Βιβλιοθηκονόμος, Φίλιππος Φωτιάδης, εικονογράφος, αρχιτέκτων.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΗΣ Καλλιτεχνικού σχεδιασμού και Τυποτεχνίας

Δημήτρης Αρβανίτης, γραφίστας, Μιχάλης Αρφαράς, Ομ. Καθηγητής Χαρακτικής του τμήματος Εικαστικών Τεχνών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Γιώργος Ματθιόπουλος, επ. καθηγητής στο Τμήμα Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

2. Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο

O Αναγνώστης αποφάσισε να τιμήσει φέτος με το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο τον καθηγητή Βυζαντινών και Νεο­ελληνικών Σπουδών και συγγραφέα Βρασίδα Καραλή. Το 2024, ο Β. Καραλής εξελέγη μέλος της Αυστραλιανής Ακαδημίας Ανθρωπιστικών Επιστημών, αναγνώριση που θεωρείται ως η “κορυφή του ακαδημαϊκού στοχασμού στην Αυστραλία».

Ο Βρασίδας Καραλής είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους μελετητές της ελληνικής λογοτεχνίας, του κινηματογράφου και της φιλοσοφίας, με πλούσιο και πολυδιάστατο έργο που γεφυρώνει την ελληνική και την αυστραλιανή πολιτισμική παραγωγή. Τον τιμούμε για την εξαιρετική δουλειά του στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και της Ελληνικής Γραμματείας στο εξωτερικό αλλά και για το πλούσιο συγγραφικό του έργο.

Ο Βρασίδας Καραλής γεννήθηκε το 1960 στην Κρέστενα του νομού Ηλείας και μεγάλωσε στον Πειραιά. Σπούδασε Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1983. Από το 1990 μέχρι την αφυπηρέτησή του δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, όπου κατείχε την Έδρα Sir Nicholas Laurantos στις Νεοελληνικές και Βυζαντινές Σπουδές.

Το 2024 κυκλοφόρησε το αφήγημά του Σφερδούκλια στο κεφάλι (Δώμα). Ένα αφήγημα της γιαγιάς του Διονυσίας όπου στο μυαλό της ενυπάρχει ένα παλίμψηστο εποχών και προσώπων δημιουργώντας μια πολυστρωματική πραγματικότητα, με τον Κολοκοτρώνη να συναντά τους αρχαίους θεούς και τον Μεγαλέξανδρο να διασταυρώνεται με τον Χριστό.

Το 2023 κυκλοφόρησε η μελέτη του Ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου (Δώμα). Ίσως το καλύτερο βιβλίο που έχει γραφτεί για τον ελληνικό κινηματογράφο, μια πανοραμική αφήγηση εποχών, ιδεών και εικόνων. ​Το 2022 μεταφράστηκε στα ελληνικά το βιβλίο του Αποχαιρετισμός στον Ρόμπερτ (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, Δύο Δέκα εκδοτική), ένας συγκλονιστικός αποχαιρετισμός στον επί χρόνια σύντροφό του Ρόμπερτ Τζόζεφ Μήντερ.

Το συγγραφικό και μελετητικό του έργο είναι πλούσιο. Μας γνώρισε στα ελληνικά τον Αυστραλό νομπελίστα συγγραφέα Patrick White. Έχει μεταφράσει Βυζαντινούς ιστορικούς και έχει δημοσιεύσει μελέτες για τον Νίκο Καζαντζάκη, τον Ανδρέα Αγγελάκη, τον Σολωμό, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο κ.ά. Στα αγγλικά έχει δημοσιεύσει, μεταξύ άλλων, τα: Realism in Greek Cinema (2017), The Cine­matic Language of Theo Angelopoulos (2022), Theo Angelopoulos: Filmmaker and Philosopher (2023), και έχει επιμεληθεί συλλογικούς τόμους για τον Μάρτιν Χάιντεγκερ, τη Χάννα Άρεντ και τον Κορνήλιο Καστοριά­δη.

3. Βραβείο Καλλιτεχνικού Σχεδιασμού και Τυποτεχνίας

Η Κριτική Επιτροπή των Λογοτεχνικών Βραβείων του Αναγνώστη απονέμει φέτος το Βραβείο Καλλιτεχνικού Σχεδιασμού και Τυποτεχνίας στον Γιάννη Μαμάη για το σύνολο του έργου του.

Ο Γιάννης Μαμάης είναι ένας από τους τελευταίους μαστόρους του βιβλίου. Είναι επικεφαλής του σχεδιαστικού τμήματος των εκδόσεων Gutenberg και από τα χέρια του έχουν βγει πάνω από 1600 βιβλία.

Για τον Γιάννη Μαμάη το βιβλίο είναι όχι μόνον το μέσον για τη διακίνηση ενός περιεχομένου αλλά και ένα πολιτιστικό γεγονός που παράγει αισθητική. Ο Αναγνώστης όταν καθιέρωσε το 2017 το Βραβείο Καλλιτεχνικού Σχεδιασμού και Τυποτεχνίας είχε κατά νου μια διάκριση που θα αφορά στη συνολική αισθητική του έντυπου βιβλίου βασισμένη στα επιμέρους στοιχεία που συγκροτούν την αρμονική λειτουργία/χρηστικότητά του και την τυποτεχνική αρτιότητα της παραγωγής του.

Η περσινή χρονιά ήταν κι ένα έτος σταθμός για τον Μαμάη καθώς συμπλήρωσε 60 χρόνια σε αυτή τη δουλειά εκδίδοντας μάλιστα ένα βιβλίο κομψοτέχνημα αλλά και παρακαταθήκη για τους νεότερους. Είναι το «Κολοφώνες. Η μνήμη της τελευταίας σελίδας» από τις εκδόσεις Gutenberg. Ο κολοφώνας αυτή η τελευταία σελίδα στα βιβλία είναι μια σπουδαία λεπτομέρεια γιατί σε αυτόν σώζεται ο ευεργετικός απόηχος μιας αγαστής συμβιωτικής σχέσης. Οι δεξιοτέχνες δημιουργοί του βιβλίου, αφού έχουν επιτελέσει το έργο τους, εμφανίζονται συγκεντρωμένοι στον «οίκο» του βιβλίου, για να σημάνουν το συνεργατικό πνεύμα, τον συλλογικό καλλιτέχνη που έφερε στον κόσμο ένα κόσμημα, το βιβλίο τους.

Παίρνοντας αφορμή από τους «Κολοφώνες. Η μνήμη της τελευταίας σελίδας» η Κριτική Επιτροπή με αυτή τη βράβευση τιμά τον Γιάννη Μαμάη και στο πρόσωπό του όλους εκείνους τους μάστορες της τέχνης του Γουτεμβέργιου που ελπίζουμε να μη χαθεί στις μυλόπετρες των καιρών.

H Κριτική Επιτροπή

Δημήτρης Αρβανίτης, σχεδιαστής, μέλος της AGI, Μιχάλης Αρφαράς, καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και διευθυντής του Τομέα Χαρακτικής, Γιώργος Δ. Ματθιόπουλος, Επίκουρος καθηγητής Τμήμα Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Τυπογραφικός σχεδιαστής (Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων).

4. Βραβείο Νίκου Θέμελη

Η Κριτική Επιτροπή των Λογοτεχνικών Βραβείων του Αναγνώστη απονέμει φέτος στην Ιφιγένεια Θεοδώρου το Λογοτεχνικό Βραβείο Νίκου Θέμελη για τη συλλογή διηγημάτων της με τίτλο «Είναι μια θάλασσα», εκδ. Ίκαρος.

Το Βραβείο αυτό απονέμεται εδώ και χρόνια στη μνήμη του συγγραφέα, και φίλου πολλών από εμάς, Νίκου Θέμελη. Ο Νίκος Θέμελης ήταν ένας εξαίρετος συγγραφέας και οι μυθιστορίες του αγαπήθηκαν από το κοινό. Αλλά ήταν κι ένας πεζογράφος – ερευνητής. Τον ενδιέφερε το πως χτίστηκε η χώρα αναζητώντας τα πιο δυναμικά στοιχεία στην ομογένεια και στις ελληνικές παροικίες. Ονειρεύτηκε μια Ελλάδα σύγχρονη, ευρωπαϊκή χωρίς παρωπίδες.

Η συλλογή διηγημάτων «Είναι μια θάλασσα», έχει ως κοινό σημείο τη Σμύρνη στη νεότερη εκδοχή της, η οποία όμως κουβαλά, αισθητά ή συμβολικά, τον παλμό τής προ του 1922 εποχής και τους αντίλαλους του ξεριζωμού. Από την άλλη, όπως και ο τίτλος της συλλογής προδιαγράφει μιλάει για τη θάλασσα, την Mare Nostrum της ψυχής μας, που χωρίζει και ενώνει τις δυο ακτές του Αιγαίου, που χωρίζει και ενώνει τους δύο άσπονδους λαούς. Είναι ένα βιβλίο που δεν μένει στη νοσταλγία αλλά γεφυρώνει μέσω των χαρακτήρων του το τότε με το τώρα.

Η Ιφιγένεια Θεοδώρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Ασχολείται με τη βιβλιοδεσία Τέχνης και είναι μέλος της ARA. Το 1997 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων της με τίτλο «Χρυσός, λιβάνι και Σμύρνη», εκδ. Ίκαρος. Ακολούθησαν τα βιβλία «Μελέκ θα πει άγγελος», εκδ. Ελληνικά Γράμματα (2001), το οποίο ήταν υποψήφιο για το βραβείο μυθιστορήματος του περιοδικού «Διαβάζω», «Γλώσσα από μάρμαρο», εκδ. Ελληνικά Γράμματα (2005), «Η γεύση της ερήμου» (2012) εκδ. Πατάκη. «Το λίγο που τελειώνει», Πατάκης (2022), Το τελευταιο της βιβλίο είναι η συλλογή διηγημάτων «Είναι μια θάλασσα», Ίκαρος (2024).