Γράφει: Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Εκεί που οι λέξεις βρίσκουν ρίζες στο φως.

Στην Τήνο του ανέμου και της σιωπής, του μαρμάρου και της πίστης, η λογοτεχνία ξαναπιάνει το νήμα. Για ενδέκατη χρονιά, συγγραφείς, ποιήτριες, αναγνώστες και περαστικοί από τη Μεσόγειο και πέρα από αυτήν, συγκλίνουν σ’ ένα νησί που ακούει. Όχι μονάχα τα κύματα ή το βήμα των προσκυνητών, αλλά τη φωνή της γραφής που ψιθυρίζει στις αυλές, στα σοκάκια και στα πλακόστρωτα των χωριών. Το Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ της Τήνου δεν είναι απλώς μια γιορτή των γραμμάτων. Είναι μια σπάνια συγχορδία, όπου το παλιό και το νέο, το οικείο και το απρόσμενο συναντιούνται μπροστά στο κοινό.

Στον Τριπόταμο, στον Αρνάδο, στη Χώρα – οι λέξεις ξαναγίνονται σώμα: διαβάζονται, τραγουδιούνται, μοιράζονται. Και το φεστιβάλ, αθέατα, γίνεται αυτό που πάντα υπήρξε: μια γέφυρα. Οι άνθρωποι της λογοτεχνίας και της ανάγνωσης κάθε καλοκαίρι περιμένουμε το διεθνές λογοτεχνικό φεστιβάλ στο νησί της Τήνου και νιώθουμε πως είναι λειψό το καλοκαίρι μας αν απουσιάζει. Ένα φεστιβάλ που εμπνεύστηκε και συνεχίζει να διοργανώνει ο ποιητής, δημοσιογράφος και εκδότης των λογοτεχνικών περιοδικών Poetix και (δε) κατα, Ντίνος Σιώτης.

Όπως γράφει στο δελτίο Τύπου, σε εποχές δύσκολες ο πολιτισμός είναι ζωτικός παράγοντας για την κοινωνική συνοχή. H λογοτεχνία μάς φωτίζει και μας κάνει να νιώθουμε ότι είμαστε ακόμα εδώ, ζωντανοί. Τα δέκα πρώτα διεθνή λογοτεχνικά φεστιβάλ έθεσαν τις βάσεις για να καταστεί η Τήνος τόπος και προορισμός λογοτεχνικός. Ο φάρος αυτός της λογοτεχνίας που άναψε στην Τήνο το 2010 δε σβήνει και με αίσθημα ευθύνης συνεχίζουμε. Χάρη στην υποστήριξή του κοινού το φεστιβάλ ολοένα μεγαλώνει και διευρύνεται. Φέτος, εκτός από τις τρεις καθιερωμένες λογοτεχνικές βραδιές, υπήρχαν νέες δράσεις. Όπως προβολή ταινίας, μουσική, χορό, ξεναγήσεις, περιηγήσεις, καθώς και απρόσμενες συναντήσεις ποιητών με το κοινό στα στενά της Χώρας το Σάββατο το μεσημέρι.

Την Πέμπτη 24/7 στη Χώρα, στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, στην έναρξη του Φεστιβάλ χαιρέτησαν ο κ. Γιώργος Περπινιάς, Πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου ως εκπρόσωπος του δημάρχου κ. Παναγιώτη Κροντηρά, και ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού, Φίλιππος Πιέρρος, οι οποίοι εξήραν τη σημαντικότητα του θεσμού για το νησί. Στη συνέχεια πήρε τον λόγο ο κ. Σιώτης, ο οποίος μίλησε για το πως εμπνεύστηκε το φεστιβάλ, πώς ξεκίνησε το 2010 και μέχρι σήμερα έχει αναδειχθεί σε σημαντικό πολιτιστικό θεσμό της Τήνου, μετατρέποντας το νησί, πέραν του θρησκευτικού ενδιαφέροντος σε κοιτίδα καλλιτεχνικής δημιουργίας. Στόχος είναι η ανάδειξη της Τήνου ως τόπου πολιτιστικού τουρισμού, υπογραμμίζοντας τον ρόλο της λογοτεχνίας ως παράγοντα κοινωνικής συνοχής και διαλόγου ιδεών.

Προβλήθηκε η ταινία του Θοδωρή Γκόνη, «Η Ποίηση σε βρίσκει», παραγωγή του Κύκλου Ποιητών. Στη συνέχεια το λογοτεχνικό κοινό γνώρισε και άκουσε την Τηνιακή συγγραφέα Καλλιόπη Αναστασάκη, τον Αναστάση Βιστωνίτη, τη Λάνα Μανδύλα, την Ιωάννα Μπουραζοπούλου και την Κάρολ Σανσούρ, ποιήτρια από την Παλαιστίνη, η οποία συγκίνησε το κοινό ακούγοντας τα πάθη του λαού της. Τον συντονισμό είχε η Αναστασία Σιώτου.

Μεταξύ του αναγνωστικού κοινού, εκτός των προσκεκλημένων λογοτεχνών, παραβρέθηκαν ο λαογράφος και ποιητής Αλέκος Φλωράκης, οι Τηνιακοί συγγραφείς Ευαγγελία Μινάρδου-Αδάμου, Βαγγέλης Καλλικάκης, η ποιήτρια Ελίνα Αφεντάκη, εκπρόσωπος των εκδόσεων "Τρίαινα Πολιτισμού" από τη Θεσσαλονίκη, Καλλιόπη Πασσιά και η σκηνοθέτιδα του τοπικού θεατρικού σχήματος "Θεατροποιείο", Ειρήνη Γεωργιάδου.

Την Παρασκευή 25/7 στον ιστορικό Τριπόταμο κείμενά τους διάβασαν ο Τηνιακός Γιώργος Αλβέρτης (φιλόλογος, πρώην διευθυντής της Λεοντείου Σχολής και συγγραφέας), η Λάουρα Γκαραβάλια από την Ιταλία, ο Δημήτρης Κανελλόπουλος, ο Χάρης Μαθιόπουλος και η Νάντια Στυλιανού από την Κύπρο. Τον συντονισμό είχε η Ειρήνη Σιώτου.

Την τρίτη ημέρα, το Σάββατο 26/7, στον παραδοσιακό Αρνάδο, στο κελάρι του Μπαλή, διάβασαν κείμενά τους ο Νικολά Βερντάν από την Ελβετία, η Ταΐς Ζολοτκόβσκα από την Ουκρανία, η Χριστίνα Λιναρδάκη, η Λίλα Κονομάρα και ο Αντώνης Μακρυδημήτρης. Συντόνισε η Τίνα Μπερτζελέτου ενώ οι παρευρισκόμενοι απόλαυσαν μουσικές από το σαξόφωνο του συγγραφέα αλλά και μουσικού Χάρη Μαθιόπουλου.

Το φεστιβάλ όπως κάθε χρόνο υποστηρίζουν και διοργανώνουν ο Δήμος Τήνου, το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού και το περιοδικό (δε) κατα. Μέγας Χορηγός (και υπό την αιγίδα) το Υπουργείο Πολιτισμού. Ενώ χορηγός των ακτοπλοϊκών μεταφορών είναι η Fast Ferries. Χορηγοί επικοινωνίας οι εφημερίδες: Το Ποντίκι, η Εφημερίδα των Συντακτών και το Athens Voice.

Κι όταν οι τελευταίες λέξεις έχουν ειπωθεί, η Τήνος θα τις κρατήσει σαν μυστικό στα σπλάχνα της. Το φεστιβάλ τελείωσε, μα άφησε πίσω του φράσεις να αντηχούν στα καλντερίμια, σημειώσεις στα περιθώρια ενός τετραδίου, έναν στίχο που δεν ειπώθηκε ποτέ, αλλά έγινε ανάμνηση. Γιατί εκεί, στο σταυροδρόμι των ανέμων, η λογοτεχνία δεν είναι απλά παρούσα, αλλά είναι τρόπος να κατοικεί κανείς τον κόσμο.