Ο Νικολάι Σεμιόνοβιτς Λεσκόφ (1831-1895) υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Ρώσους συγγραφείς του 19ου αιώνα. Ελάχιστοι, πλην του Τολστόι, αναγνώρισαν, όσο ζούσε, την λογοτεχνική του αξία κι αυτό γιατί έχοντας οργώσει ως εμπορικός αντιπρόσωπος όλη τη χώρα, έγραψε σε μια γλώσσα που ξέφευγε από τους λογοτεχνικούς κανόνες της εποχής, μη διστάζοντας να ανασυστήσει στα κείμενα του την προφορική και ιδιωματική γλώσσα των χωρικών. Στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν οι γλωσσικοί πειραματισμοί και οι διάλεκτοι διαμόρφωσαν τον κανόνα, ο Μαξίμ Γκόρκι δήλωσε πως πρόκειται για έναν κλασικό Ρώσο συγγραφέα, ο οποίος δικαιωματικά εντάσσεται στη χορεία των Πούσκιν, Λέρμοντοφ, Γκόγκολ, Ντοστογιέφσκι και Τολστόι. Το μυθιστόρημα Η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ, δικαίως θεωρείται το αριστούργημά του, ενώ διέπρεψε και στη διηγηματογραφία. Σήμερα μεγάλη μερίδα των Ρώσων τον θεωρεί «τον πιο Ρώσο από τους Ρώσους συγγραφείς». Ως γιος ιερέα είχε σε όλη του τη ζωή πολύ στενές σχέσεις με την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ ξεκίνησε την λογοτεχνική του καριέρα καταγγέλλοντας το μηδενιστικό πνεύμα των Ρώσων επαναστατών, υποστηρίζοντας, ωστόσο, ένθερμα τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Προς τα τέλη της ζωής του, επέκρινε σφόδρα την Ρωσική Εκκλησία για υπέρμετρο συντηρητισμό, εθνικισμό και στενές σχέσεις με το κράτος, με αποτέλεσμα στη ζωή του να υποστεί την απόρριψη τόσο των «προοδευτικών», όσο και των «συντηρητικών». Όταν πέθανε, το 1895 ο Τολστόι δήλωσε: «Η ώρα του Λεσκόφ δεν έχει έρθει ακόμη. Ο Λεσκόφ είναι ένας συγγραφέας του μέλλοντος». Διόλου τυχαία άλλωστε, στο περίφημο του δοκίμιο για τον Αφηγητή, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν χρησιμοποιεί ως πρότυπο τον Λεσκόφ.