Ο Ιωάννης Ν. Κανάκης γεννήθηκε στην Όλυμπο Καρπάθου. Με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. σπούδασε Παιδαγωγική, Ψυχολογία και Κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, από το οποίο απέκτησε το Magister Artium και αναγορεύτηκε διδάκτωρ Φιλοσοφίας, με άριστα. Είναι Καθηγητής Παιδαγωγικής στο Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου διδάσκει από το 1987. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι: "Οργάνωση της διδασκαλίας και εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας και μάθησης", "Ιστορική εξέλιξη της εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας του νεοελληνικού δημοτικού σχολείου ". Έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις -ως προσκεκλημένος ή απλός εισηγητής- σε πολλά πανελλήνια και διεθνή συνέδρια. Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία: "Η οργάνωση της διδασκαλίας-μάθησης με ομάδες εργασίας. Αθήνα, 1987", "Διδασκαλία και μάθηση με σύγχρονα μέσα επικοινωνίας. Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη, 1989", "Η σωκρατική στρατηγική διδασκαλίας-μάθησης. Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη, 1990", "Η εσωτερική οργάνωση και λειτουργία του νεοελληνικού δημοτικού σχολείου. Αθήνα: εκδ. Γρηγόρης, 1995" και πολλές έρευνες και άρθρα για θέματα της ειδικότητάς του.