Ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης καταγόταν από την αιγυπτιακή πόλη Ναύκρατη και έζησε στο τέλος του 2ου με τις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ., επί Μάρκου Αυρηλίου και των διαδόχων του. Τα βιογραφικά του στοιχεία που έφτασαν σε μας δεν είναι επαρκή. Είναι γνωστό ότι ήταν σοφιστής και δίδαξε ρητορική και γραμματική, πρώτα στην Αλεξάνδρεια και αργότερα στη Ρώμη, όπου οι Ρωμαίοι τον τίμησαν ιδιαίτερα για τα προσόντα του. Έγραψε το πολύτιμο για μας έργο "Δειπνοσοφισταί", που απετελείτο από τριάντα βιβλία, από τα οποία όμως διασώθηκαν μόνο τα δεκαπέντε. Σ\' αυτό περιγράφεται ένα φανταστικό συμπόσιο σοφιστών, στην αρχαία Ρώμη.