Ο Τζέιμς Λάβλοκ έχει γράψει περισσότερα από 200 επιστημονικά άρθρα και είναι ο εμπνευστής της Υπόθεσης της Γαίας - σήμερα έχει μετεξελιχθεί στη θεωρία της Γαίας. \'Εχει γράψει τρία βιβλία για αυτό το θέμα: "Gaia: A New Look at Life on Earth", "The Ages of Gaia" και "Gaia: The Practical Science of Planetary Medicine", καθώς και το αυτοβιογραφικό έργο "Homage to Gaia".

Είναι μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου από το 1974. Από το 1961 εργάζεται ανεξάρτητα στον επιστημονικό του τομέα, διατηρώντας ωστόσο δεσμούς με πανεπιστήμια της Μεγάλης Βρετανίας και των ΗΠΑ και, από το 1994, είναι επίτιμος επισκέπτης καθηγητής στο Γκριν Κόλετζ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Έχει χαρακτηριστεί "ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές της εποχής μας" (New Scientist) και "μια από τις πλέον σημαντικές προσωπικότητες του περιβαλλοντικού κινήματος με τεράστια επιρροή" (Observer). Το 2003 του απονεμήθηκε το Τάγμα της Τιμής από τη βασίλισσα Βικτωρία Β΄ και το Σεπτέμβριο του 2005 το περιοδικό Prospect τον περιέλαβε στον κατάλογο των 100 κορυφαίων παγκοσμίως εκλαϊκευτών επιστημόνων.